در جامعهای که تحصیلات تخصصی و دانش علمی پایههای توسعه پایدار و پیشرفت را تشکیل میدهند، تصمیم وزارت تحصیلات عالی طالبان برای اعطای سند معادل ماستری به بیش از ۵۱ هزار عالم دین بدون توجه به تحصیلات اکادمیک علوم عصری، نشاندهنده یک پسرفت فرهنگی و آموزشی است. این رویکرد نه تنها آینده توسعه افغانستان را به خطر میاندازد، بلکه بر فرهنگ و داشتههای معنوی کشور نیز تأثیر منفی خواهد گذاشت.
اینکه افراد صرفاً با تکیه بر دانش دینی و بدون داشتن پایههای محکم علمی و تخصصی مدرن در رشتههای مورد نیاز جامعه، به پستهای کلیدی دولتی گمارده میشوند، به معنای نادیده گرفتن اهمیت دانش تخصصی و تجربه علمی در پیشبرد امور است. این موضوع میتواند پیامدهای زیانباری از جمله کاهش کارایی و اثربخشی در مدیریت و اجرای برنامههای توسعهای، تضعیف نوآوری و پژوهش علمی و در نهایت، عقبماندگی از روند توسعه جهانی به دنبال داشته باشد.
علاوه بر این، بیکار شدن دهها هزار کارمند دولتی که در نظام جمهوری پیشین فعالیت داشتهاند و دارای تحصیلات دانشگاهی داخلی و بینالمللی هستند، نه تنها منجر به اتلاف منابع انسانی تحصیلکرده و ماهر میشود، بلکه میتواند بر روحیه جامعه و اعتماد به نظام آموزشی ضربه بزند. این روند انگیزه برای تحصیل و کسب تخصص در رشتههای علمی و تکنولوژیک را کاهش داده و منجر به هدر رفت سرمایههای انسانی ارزشمند میشود.
این تحلیل نشان میدهد که ارزشگذاری بیش از حد بر دانش دینی به عنوان تنها معیار برای تحصیلات عالی و ورود به بخشهای کلیدی، بدون توجه به دانش فنی و تخصصی مورد نیاز در عصر حاضر، میتواند پیامدهای منفی و دور از بازگشت برای توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی افغانستان به همراه داشته باشد.