افغانستان که یکی از آسیبپذیرترین کشورهای جهان در برابر تغییرات اقلیمی است، در سالهای اخیر با بحرانهای شدیدی از جمله خشکسالی، سیلابهای مرگبار، و کمبود منابع آبی مواجه بوده است. با این وجود، مشکلات سیاسی ناشی از تسلط طالبان باعث شده تا دسترسی این کشور به بودجههای اقلیمی بینالمللی مسدود شود.
سازمان ملل متحد در تلاش است تا حدود ۱۹ میلیون دلار از بودجه اقلیمی مسدودشده را برای کمک به افغانستان آزاد کند، بدون آنکه این بودجه به طور مستقیم در اختیار طالبان قرار گیرد. دیک ترنچارد، مسئول اداره غذا و زراعت ملل متحد در افغانستان، اظهار داشت: “هیچ تردیدی در زمینه تأثیر تغییر اقلیم در افغانستان وجود ندارد. شما در هر گوشه این کشور، پیامدهای آن را میبینید.”
دو برنامه کلیدی از سوی سازمان ملل پیشنهاد شده است:
1. اداره غذا و زراعت ملل متحد خواستار ۱۰ میلیون دلار برای پروژههای مدیریت منابع طبیعی مانند جنگلها، علفچرها، و منابع آبی در چهار ولایت افغانستان شده است.
2. برنامه توسعه ملل متحد پیشنهاد ۸.۹ میلیون دلار برای بهبود وضعیت معیشت جوامع روستایی آسیبدیده از تغییر اقلیم ارائه کرده و در صورت موفقیت، پروژهای دیگر به ارزش ۲۰ میلیون دلار را مطرح خواهد کرد.
نماینده برنامه توسعه ملل متحد، استفن رودریکوز، تأکید کرده است که این بودجهها از طریق طالبان مصرف نخواهد شد و این سازمان با نهادهای تمویلکننده بینالمللی در حال مذاکره برای تأمین منابع است.
از آنجایی که حکومت طالبان هنوز از سوی هیچ کشوری به رسمیت شناخته نشده است، همکاریهای مستقیم بینالمللی برای اجرای پروژههای اقلیمی امکانپذیر نبوده است. در این میان، سیلابهای شدید سه سال گذشته جان صدها نفر را گرفته و هزاران هکتار زمین زراعی را تخریب کرده است، در حالی که خشکسالی نیز وضعیت معیشتی میلیونها نفر را وخیمتر کرده است.
پیشنهادهای سازمان ملل برای آزادسازی بودجه اقلیمی افغانستان، ابتدا باید توسط برنامه جهانی محیط زیست این سازمان تأیید شود و سپس به شورای ۳۲ عضوی آن ارائه گردد. با توجه به وخامت اوضاع، اقدامات فوری و حمایت بینالمللی میتواند تأثیر قابلتوجهی بر مقابله با بحرانهای اقلیمی در این کشور داشته باشد.
حامیه نادری