July 30, 2024

سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان با نشر اعلامیه ای  به بی سرنوشتی خبرنگاران در کشور های سوم ابراز نگرانی کرده است . در اعلامیه ای سازمان حمایت از خبرنگاران آمده است ،وضعیت خبرنگاران افغان در کشورهای سوم، به‌ویژه ایران و پاکستان را رصد می‌کند، دریافته است که سفارت فرانسه در این کشورها، همزمان درخواست ویزای ده‌ها خبرنگار افغان را رد کرده است. در اعلامیه سازمان حمایت از خبرنگاران در مورد سرنوشت نامعلوم خبرنگاران افغان در این دو کشور، که از حدود دو سال گذشته در انتظار ویزاهای کشورهای غربی هستند، بنگرانی  کننده  عنوان شده است این سازمان تصریح می‌کند به‌تازگی تعدادی از خبرنگاران افغان در ایران، که از ترس طالبان به این کشور پناه آورده‌اند، به این سازمان گفته‌اند که سفارت فرانسه در تهران، همزمان درخواست ویزای ۱۳ خبرنگار را رد کرده است. این خبرنگاران که برخی از آن‌ها بیش از دو سال است در انتظار ویزا در ایران هستند، در تاریخ ۲۶ ژوئن پاسخ رد درخواست ویزا را بدون هیچ دلیل خاصی از سفارت فرانسه در تهران دریافت کرده‌اند. بر اساس اعلامیه سازمان حمایت از خبرنگاران ،در ایمیلی که از طرف سفارت فرانسه به به خبرنگاران در ایران مواصلت ورزیده ا، آمده است: «پس از بررسی دقیق درخواست و وضعیت شخصی شما، پذیرش درخواست شما امکان‌پذیر نیست.» در اعلامیه همچنین تذکر یافته است که خبرنگاراناکنون در وضعیت بی‌سرنوشتی و زندگی پر از ناامیدی به سر می‌برند و در مورد آینده خود بسیار نگران هستند. اعلامیه خاطر نشان میسازد که با افزایش اخراج پناهجویان افغان از ایران در این اواخر، برخی از این خبرنگاران بیشتر نگران شده‌اند، زیرا مدت ویزای برخی از خبرنگاران نیز به پایان رسیده و با خطر اخراج مواجه هستند. در اعلامیه سازمان حمایت از خبرنگاران همچنین در مورد خبرنگاران مستقر در پاکستان ابراز نگرانی شدید نموده می گوید ؛ علاوه بر ایران، همسایه دیگر افغانستان، پاکستان است که تعدادی از خبرنگاران افغان مدت طولانی است که در انتظار ویزاهای کشورهای غربی زندگی پر از مشکلاتی دارند. برخی از خبرنگاران افغان در پاکستان به سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان گفته‌اند که سفارت فرانسه در اسلام‌آباد نیز درخواست ویزای برخی از خبرنگاران افغان را رد کرده است. با این حال اعلامیه می افزاید ،تصمیم به اخراج پناهجویان بدون سند افغان از پاکستان این مشکل را بیشتر کرده و مدت ویزای برخی از خبرنگاران نیز به پایان رسیده که با خطر اخراج مواجه هستند. بر اساس اعلامیه سازمان حمایت از خبرنگار و  به‌گفته منابع، ویزای اقامت آن‌ها در این کشورها تمدید نمی‌شود و هیچ‌گونه امکانات اقتصادی برای گذران زندگی ندارند. آن‌ها و خانواده‌هایشان از گرسنگی، بی‌سرنوشتی، تهدید و ناامیدی رنج می‌برند.این خبرنگاران بیان کرده‌اند که با توجه به تجربیات بد اخیر، بازگشت آن‌ها به افغانستان به معنای دستگیری و مرگ آن‌ها است. در اعلامیه سازمان حمایت از خبرنگاران تصریح گردیده است که این سازمان از وضعیت همکاران خود رنج می‌برد. و  در چارچوب ارتباطات همه‌جانبه با سازمان‌های بین‌المللی و نهادهای مسئول، به‌طور جدی در مورد سرنوشت این خبرنگاران بحث و گفتگو خواهیم کرد . سازمان حمایت از خبرنگاراناز  کشورهای بشردوست، نهادهای مربوط به فرانسه، بنیادهای آزادی بیان و رسانه‌ها و تمامی سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشر و مهاجرت خواسته است که برای نجات جان خبرنگاران افغان اقدام عملی کنند و اجازه ندهند که تعدادی از افغان‌های روشنفکر و متخصص با خانواده‌هایشان به ورطه کامل ناامیدی، ترس و مرگ بیفتند.

در ۱۵ آگست ۲۰۲۱، با سقوط کابل و فرار رئیس‌جمهور اشرف غنی، گروه طالبان بار دیگر قدرت را در افغانستان به دست گرفتند. این رویداد نه تنها چشم‌انداز سیاسی کشور را تغییر داد، بلکه تأثیرات عمیقی بر حقوق بشر و آزادی‌های مدنی مردم افغانستان داشت. در سه سال گذشته، وضعیت حقوق بشر به طور چشمگیری تیره و تار شده است. این گزارش به بررسی تأثیرات حاکمیت رژیم طالبان بر حقوق بشر و آزادی‌های مدنی در افغانستان می‌پردازد. محدودیت‌های حقوق زنان یکی از بارزترین تغییرات تحت حاکمیت طالبان، محدودیت‌های شدید بر حقوق زنان بوده است. طالبان با اجرای قوانین سختگیرانه، زنان را از بسیاری از حقوق اساسی‌شان محروم کرده‌اند. زنان از کار در بخش‌های دولتی و آموزشی منع شده و مکاتب دخترانه در بسیاری از مناطق بسته شده است. این محدودیت‌ها به بازگشت جامعه به دوران گذشته منجر شده و نقش زنان را به شدت کاهش داده است. نقض آزادی بیان و مطبوعات آزادی بیان و مطبوعات به شدت محدود شده است. طالبان دفاتر رسانه‌ها را مورد حمله قرار داده و خبرنگاران را تهدید کرده‌اند. رسانه‌های مستقل تحت کنترل شدید قرار دارند و گزارش‌های انتقادی با مجازات‌های سنگین مواجه می‌شوند. این وضعیت منجر به خودسانسوری در رسانه‌ها و محدودیت‌های شدید در فعالیت‌های فرهنگی و هنری شده است. نقض حقوق اقلیت‌ها اقلیت‌های مذهبی و قومی تحت حاکمیت طالبان با نقض‌های گسترده حقوق بشر مواجه شده‌اند. هزاره‌ها، شیعیان و دیگر اقلیت‌های مذهبی به طور مداوم هدف حملات و تبعیض‌های سازمان‌یافته قرار دارند. حملات به مساجد، مراکز آموزشی و مناطق مسکونی این اقلیت‌ها، حقوق آنها را به‌طور سیستماتیک نادیده گرفته است. محدودیت‌های آزادی‌های مدنی آزادی تجمعات و اعتراضات نیز به شدت محدود شده است. طالبان هرگونه تجمع و اعتراض مسالمت‌آمیز را سرکوب کرده و معترضان را بازداشت یا مورد حمله قرار داده‌اند. این سرکوب‌ها منجر به کاهش فعالیت‌های جامعه مدنی و تضعیف ساختارهای حمایت از حقوق بشر شده است. فعالیت‌های سازمان‌های غیردولتی نیز به شدت محدود شده است. وضعیت زندانیان سیاسی زندان‌ها و بازداشتگاه‌ها تحت حاکمیت طالبان مملو از زندانیان سیاسی و مخالفان هستند. بسیاری از افراد بدون محاکمه و بر اساس اتهامات مبهم بازداشت شده‌اند و گزارش‌های متعددی از شکنجه و شرایط غیرانسانی در زندان‌ها منتشر شده است. بسیاری از زندانیان سیاسی به‌طور مخفیانه نگهداری می‌شوند و خانواده‌های آنها از وضعیت و محل نگهداری‌شان بی‌اطلاع هستند. تأثیرات اقتصادی حاکمیت طالبان تأثیرات منفی گسترده‌ای بر اقتصاد افغانستان داشته است. انسداد کمک‌های بین‌المللی و قطع روابط اقتصادی با بسیاری از کشورها منجر به بحران اقتصادی شدیدی شده است. این بحران به افزایش فقر و بیکاری در جامعه منجر شده و بسیاری از خانواده‌ها را در شرایط بحرانی قرار داده است. مهاجرت و پناهندگی تحت حاکمیت طالبان، موجی از مهاجرت و پناهندگی از افغانستان آغاز شده است. هزاران نفر از مردم به دلیل ترس از جان و نقض حقوق بشر مجبور به ترک کشور شده‌اند. کشورهای همسایه و سایر نقاط جهان شاهد ورود موج جدیدی از پناهجویان افغان هستند که به دنبال امنیت و آینده‌ای بهتر هستند. این مهاجرت با چالش‌های زیادی همراه است، از جمله مشکلات اسکان و ادغام اجتماعی در کشورهای میزبان. واکنش جامعه بین‌المللی جامعه بین‌المللی واکنش‌های متنوعی نسبت به حاکمیت طالبان نشان داده است. بسیاری از کشورها و سازمان‌های بین‌المللی نگرانی‌های جدی خود را نسبت به وضعیت حقوق بشر در افغانستان ابراز کرده و خواستار احترام به حقوق اساسی مردم افغانستان شده‌اند. با این حال، فشارهای بین‌المللی تاکنون نتوانسته‌اند تغییرات ملموسی در سیاست‌های طالبان ایجاد کنند. تلاش‌های دیپلماتیک برای جلب توجه طالبان به تعهدات بین‌المللی و فشار بر آنها برای بهبود وضعیت حقوق بشر با چالش‌های زیادی روبرو شده است. سه سال پس از بازگشت طالبان به قدرت، وضعیت حقوق بشر و آزادی‌های مدنی در افغانستان به طور چشمگیری تیره و تار شده است. تنها از طریق همکاری‌های بین‌المللی و فشارهای مستمر می‌توان امید داشت که وضعیت حقوق بشر در افغانستان بهبود یابد و مردم این کشور از حقوق و آزادی‌های اساسی خود بهره‌مند شوند.

در سه سال گذشته، افغانستان تحت حاکمیت طالبان شاهد تغییرات گسترده‌ای در حوزه‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بوده است. یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها، وضعیت حقوق زنان و افزایش خشونت‌های جنسیتی است. طالبان به عنوان یک گروه افراطی، از زمان پیدایش تاکنون سیاست‌ها و روش‌هایی را به کار برده‌اند که خشونت علیه زنان را نهادینه و جامعه‌پذیر سازند. در آستانه سومین سالگرد سقوط جمهوریت و اشغال افغانستان توسط طالبان در ۱۵ آگوست، ضرورت بررسی و تحلیل روش‌های طالبان برای نهادینه‌سازی خشونت علیه زنان بیش از پیش اهمیت یافته است. با بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱، نگرانی‌ها درباره وضعیت حقوق زنان و افزایش خشونت‌ها بیشتر شد. این مقاله به بررسی راهکارها و روش‌هایی که طالبان برای تقویت و گسترش خشونت علیه زنان در جامعه استفاده می‌کنند، می‌پردازد. سوءاستفاده از اسلام و اولویت دادن به دیدگاه‌های قبیله‌ای و سنتی طالبان همواره از اسلام به عنوان ابزاری برای پیشبرد اهداف خود و نهادینه‌سازی خشونت استفاده کرده‌اند. این گروه با سوءاستفاده از آموزه‌های دینی و تفسیرهای سخت‌گیرانه از اسلام، به جای پیروی از اصول اصلی و انسانی اسلام، بیشتر به دیدگاه‌های قبیله‌ای و سنتی پایبند هستند. این تفسیرهای تندروانه، زمینه‌ساز پذیرش و توجیه خشونت علیه زنان می‌شود. تبعیض جنسیتی در قوانین و مقررات طالبان با وضع قوانین و مقرراتی که به صورت سیستماتیک زنان را از حقوق اساسی‌شان محروم می‌کنند، به نهادینه‌سازی خشونت علیه زنان می‌پردازند. از جمله این قوانین می‌توان به منع آموزش دختران، محدودیت‌های شدید در زمینه اشتغال و مشارکت زنان در فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی اشاره کرد. این قوانین نه تنها خشونت ساختاری را تشدید می‌کنند، بلکه زنان را به شهروندان درجه دوم تبدیل می‌کنند. ترویج فرهنگ خشونت طالبان از طریق رسانه‌ها، خطبه‌ها و آموزش‌های دینی، فرهنگی خشونت‌آمیز را ترویج می‌دهند که خشونت علیه زنان را مشروعیت می‌بخشد. آنها با ارائه تصاویری از زنان به عنوان موجوداتی که باید تحت کنترل و نظارت مردان باشند، خشونت علیه زنان را به عنوان یک رفتار طبیعی و قابل قبول جلوه می‌دهند. این فرهنگ خشونت‌آمیز، به مرور زمان در جامعه نهادینه می‌شود و افراد جامعه به پذیرش و اجرای آن عادت می‌کنند. استفاده از ترس و ارعاب طالبان از طریق استفاده از ترس و ارعاب، به سرکوب زنان و جامعه‌پذیری خشونت علیه آنها می‌پردازند. آنها با استفاده از خشونت فیزیکی، تهدید، دستگیری‌های خودسرانه و مجازات‌های سخت‌گیرانه، زنان را به سکوت وادار می‌کنند. این روش‌ها نه تنها زنان را از حقوق خود محروم می‌کند، بلکه جامعه را به پذیرش خشونت و سرکوب زنان عادت می‌دهد. حذف زنان از عرصه‌های عمومی یکی از راه‌های مهم طالبان برای جامعه‌پذیری خشونت علیه زنان، حذف آنها از عرصه‌های عمومی و مشارکت‌های اجتماعی است. با اعمال محدودیت‌های شدید بر آموزش و اشتغال زنان، طالبان آنها را از فضای عمومی حذف می‌کنند. این حذف، نه تنها زنان را به حاشیه می‌راند، بلکه به جامعه این پیام را می‌دهد که زنان نباید در تصمیم‌گیری‌ها و فعالیت‌های اجتماعی نقش داشته باشند، و این خود زمینه‌ساز پذیرش خشونت علیه آنها می‌شود. :تضعیف نهادهای حامی زنان طالبان با تضعیف و یا حذف نهادهایی که به حمایت از حقوق زنان می‌پردازند، به نهادینه‌سازی خشونت علیه زنان کمک می‌کنند. آنها با محدود کردن فعالیت‌های سازمان‌های غیردولتی و نهادهای مدافع حقوق زنان، مانع از دسترسی زنان به حمایت‌ها و خدمات مورد نیاز می‌شوند. این تضعیف نهادها، زنان را در برابر خشونت‌ها بی‌دفاع می‌کند و به جامعه این پیام را می‌دهد که دفاع از حقوق زنان نه تنها غیرضروری بلکه غیرقابل قبول است. :تحریف نقش تاریخی و فرهنگی زنان طالبان با تحریف و بازنویسی تاریخ و فرهنگ، نقش‌های تاریخی و فرهنگی زنان را به گونه‌ای تغییر می‌دهند که به پذیرش خشونت علیه آنها کمک می‌کند. آنها با حذف نقش‌های فعال و مهم زنان در تاریخ و فرهنگ، تصویری ناقص و تحریف‌شده از زنان ارائه می‌دهند که پذیرش خشونت علیه آنها را تسهیل می‌کند. این تحریف، به مرور زمان در جامعه نهادینه می‌شود و پذیرش خشونت علیه زنان را به عنوان یک واقعیت تاریخی و فرهنگی به جامعه القا می‌کند. استفاده از آموزش و پرورش به عنوان ابزار جامعه‌پذیری طالبان از طریق کنترل سیستم آموزشی، به ترویج ایدئولوژی‌های خود و جامعه‌پذیری خشونت علیه زنان می‌پردازند. آنها با حذف درس‌ها و مطالبی که به ترویج برابری جنسیتی و حقوق زنان می‌پردازند، و جایگزینی آنها با مطالبی که نقش‌های سنتی و محافظه‌کارانه زنان را تقویت می‌کند، به جامعه‌پذیری خشونت علیه زنان کمک می‌کنند. این تغییرات در سیستم آموزشی، به مرور زمان در نسل‌های جوان نهادینه می‌شود و به پذیرش خشونت علیه زنان به عنوان یک واقعیت اجتماعی کمک می‌کند. نتیجه‌گیری طالبان از طریق ترکیبی از آموزه‌های دینی سخت‌گیرانه، تبعیض جنسیتی در قوانین و مقررات، ترویج فرهنگ خشونت، استفاده از ترس و ارعاب، حذف زنان از عرصه‌های عمومی، تضعیف نهادهای حامی زنان، تحریف نقش تاریخی و فرهنگی زنان و کنترل سیستم آموزشی، به نهادینه‌سازی و جامعه‌پذیری خشونت علیه زنان پرداخته‌اند. این روش‌ها نه تنها به سرکوب زنان و کاهش فرصت‌های آنها می‌انجامد، بلکه تأثیرات بلندمدتی بر جامعه دارد که می‌تواند نسل‌های آینده را نیز تحت تأثیر قرار دهد. این وضعیت نگران‌کننده نیازمند توجه و اقدام جدی از سوی جامعه بین‌المللی، دولت‌ها و سازمان‌های مدنی است تا بتوان به حقوق و آزادی‌های اساسی زنان افغان دست یافت و با این سیاست‌ها و اقدامات سرکوبگرانه مقابله کرد. تنها از طریق تلاشی مشترک و هماهنگ می‌توان به بهبود وضعیت زنان در افغانستان و جلوگیری از نهادینه شدن خشونت علیه آنان امید داشت.