August 20, 2024

نهاد حقوق بشری «رواداری» در گزارش تازه‌ای وضعیت حقوق بشر در شش ماه نخست سال جاری میلادی را بررسی کرده و شیوه‌های وحشتناک شکنجه در زندان‌های طالبان را افشا کرده است. این گزارش تأکید دارد که آزادی از شکنجه یک حق مطلق و غیرقابل‌سلب است که هیچ شرایطی نمی‌تواند آن را نقض کند. مطابق با کنوانسیون منع شکنجه و کنوانسیون حقوق مدنی و سیاسی، هرگونه شکنجه و رفتارهای ظالمانه و تحقیرآمیز به‌طور قطع ممنوع است. با این حال، مدارک و شواهد نشان می‌دهد که طالبان به‌طور سیستماتیک زندانیان را تحت شکنجه‌های بی‌رحمانه قرار می‌دهند و با آنان بدرفتاری می‌کنند. این روش‌های شکنجه به‌عنوان ابزاری برای گرفتن اعترافات اجباری و اثبات اتهامات مورد استفاده قرار می‌گیرد. به دلیل عدم دسترسی نهادهای حقوق بشری به زندان‌های تحت کنترل طالبان، آمار دقیقی از میزان شکنجه‌ها در دست نیست، اما زندانیان آزادشده از تجربه‌های وحشتناک خود صحبت کرده‌اند. در این گزارش آمده است که طالبان زندانیان آزادشده را تهدید کرده‌اند که اگر آنچه را در زندان‌ها رخ داده، به رسانه‌ها گزارش دهند، دوباره بازداشت خواهند شد. رواداری افشا می‌کند که طالبان از شیوه‌های مختلف و «ظالمانه» برای شکنجه زندانیان استفاده می‌کنند. این روش‌ها شامل بستن سنگ به آلت تناسلی مردان، کندن گوشت بدن و ناخن‌ها، گرسنگی دادن، قرار دادن در معرض گرما یا سرمای شدید، تهدید به شلیک گلوله، غرق مصنوعی، بستن دهان زندانیان و تزریق آب با فشار، شوک برقی، قرار دادن در معرض آلودگی صوتی، بی‌خوابی دادن، ضرب و شتم با مشت و لگد، چوب و قنداق تفنگ، آویزان کردن از سقف، خفه کردن، تهدید به قتل زندانیان و اعضای خانواده‌هایشان، نگه‌داشتن زیر آفتاب سوزان و محرومیت از غذا می‌شود. در بخشی دیگر از گزارش، رواداری به وضعیت گروه‌های قومی و مذهبی آسیب‌پذیر، به‌ویژه هزاره‌ها و شیعیان پرداخته است. یافته‌های این گزارش نشان می‌دهد که طالبان در ارائه خدمات عمومی، دسترسی به فرصت‌های شغلی، اجرای پروژه‌های توسعه‌ای و کمک‌های بشردوستانه به‌طور سیستماتیک تبعیض قائل می‌شوند. این تبعیض‌ها باعث شده که گروه‌های قومی و مذهبی آسیب‌پذیر از دسترسی به فرصت‌ها و منابع به‌طور برابر محروم بمانند. به‌عنوان نمونه، در ولسوالی لعل و سرجنگل ولایت غور، طالبان از ارائه کمک‌های بشردوستانه و اجرای پروژه‌های توسعه‌ای خودداری کرده و در ولایت فراهم نیز به‌طور عمدی مانع فعالیت سازمان‌های امدادرسان در مناطق شیعه‌نشین شده‌اند. در ولایت‌های هزاره‌نشین بامیان، دایکندی و غزنی، طالبان در توزیع کمک‌های بشردوستانه و اجرای پروژه‌های توسعه‌ای به‌طور تبعیض‌آمیزی عمل کرده‌اند. این نهاد گزارش می‌دهد که در سه سال گذشته، طالبان در مناطق هزاره‌نشین ولایت غزنی هیچ پروژه توسعه‌ای اجرا نکرده و سازمان‌های دایکندی را مجبور کرده‌اند که پروژه‌های خود را به ولسوالی پشتون‌نشین گیزاب منتقل کنند. همچنین رواداری در گزارش خود اشاره کرده که طالبان به‌طور سیستماتیک هزاره‌ها و شیعیان را از استخدام در ادارات دولتی محروم کرده و محدودیت‌هایی بر برگزاری مراسم‌های مذهبی آنان اعمال کرده‌اند. طالبان حتی شیعیان اسماعیلی را مجبور به تغییر مذهب و پیروی از مذهب حنفی کرده‌اند و مدارس متعددی را در ولایت بدخشان ایجاد کرده‌اند که کودکان اسماعیلی مجبور به حضور در آن‌ها برای آموزش فقه حنفی هستند. از زمان تسلط دوباره طالبان بر افغانستان، سازمان‌های حقوق بشری بین‌المللی و نهادهای سازمان ملل متحد بارها رفتارهای تبعیض‌آمیز و شکنجه‌های وحشیانه طالبان را مستندسازی کرده و درباره پیامدهای این اقدامات هشدار داده‌اند. این گزارش جدید از رواداری تنها یکی از اسناد تازه‌ای است که پرده از شدت خشونت و تبعیض علیه اقلیت‌های قومی و مذهبی در افغانستان برداشته است. حامیه نادری

روزنامه بین‌المللی پینیکل گزارش داده است که در سه سال اخیر، تحت سلطه گروه طالبان در افغانستان، بیش از چهار هزار غیرنظامی کشته و زخمی شده‌اند. این روزنامه در گزارشی، اعلام کرده است که پس از به قدرت رسیدن طالبان، تلفات غیرنظامیان به‌شدت افزایش یافته و زنان با محدودیت‌های سخت‌گیرانه‌ای از سوی این رژیم سرکوب‌گر مواجه هستند. در این گزارش آمده است که پس از تصرف قدرت توسط طالبان، افغانستان با ناآرامی‌های شدیدی روبه‌رو شده است؛ به‌طوری‌که یک‌هزار و ۱۶۱ غیرنظامی کشته و دوهزار و ۹۰۴ نفر دیگر زخمی شده‌اند. پینیکل با استناد به گزارش‌های سازمان ملل متحد اشاره کرده است که از زمان بازگشت طالبان به قدرت، ۱۵ هزار و ۸۶۵ حادثه امنیتی در افغانستان رخ داده که ۳۶۱ مورد آن به گروه داعش شاخه خراسان مرتبط بوده است. این گزارش نشان می‌دهد که افغانستان تحت حاکمیت طالبان به مرکزی برای افراط‌گرایی و مأمنی برای تروریسم تبدیل شده است. این روزنامه همچنین ادعاهای طالبان درباره تأمین امنیت در افغانستان را بی‌اساس دانسته و تأکید کرده است که وضعیت موجود در این کشور کاملاً برخلاف اظهارات مقامات طالبان است. پینیکل از جبهه مقاومت ملی افغانستان نیز نام برده و گزارش داده است که این جبهه به‌منظور بازپس‌گیری کشور، عملیات‌های متعددی علیه طالبان انجام داده و هر روز به شمار نیروهای مقاومت افزوده می‌شود و حملات علیه طالبان شدت می‌گیرد.

«جبهه آزادی افغانستان» در واکنش به گزارش‌های مربوط به صدور حکم سنگسار برای یک زن توسط طالبان در بلخ، اعلام کرده است که قاضی‌های طالبان با متهمان برخوردی «خصمانه» دارند و تأمین عدالت در دادگاه‌های این گروه «غیرممکن» است. این جبهه (یک‌شنبه، ۲۸ اسد) با انتشار بیانیه‌ای، نگرانی عمیق خود را نسبت به صدور حکم سنگسار برای یک زن در ولایت بلخ ابراز کرد. در این بیانیه آمده است که «اصل برائت ذمه»، که یکی از اصول اساسی یک محاکمه عادلانه است، در دادگاه‌های تحت کنترل طالبان به‌کلی نادیده گرفته می‌شود. همچنین، متهمان در این دادگاه‌ها از ابتدایی‌ترین حقوق، مانند دسترسی به وکیل مدافع، محروم هستند. جبهه آزادی افغانستان تأکید کرده است: «در چنین شرایطی، صدور احکام حدود توسط دادگاه‌های غیرعادلانه طالبان که شرایط لازم برای تأمین عدالت را ندارند، به‌شدت نگران‌کننده و غیرقابل قبول است.» این جبهه از جامعه جهانی و سازمان ملل متحد خواسته است تا طالبان را به تعهدات بین‌المللی افغانستان ملزم کرده و با اتخاذ اقدامات معنادار و مؤثر، از حقوق بشر در افغانستان حمایت کرده و مانع اجرای احکام قضایی توسط دادگاه‌های غیرعادلانه طالبان شوند. جبهه آزادی همچنین حمایت خود را از اعتراضات زنان و فعالان مدنی علیه اجرای این حکم اعلام کرده و از آنان خواسته است تا کارزارهای بیشتری برای دادخواهی و جلوگیری از اجرای این گونه احکام راه‌اندازی کنند. گزارش‌ها حاکی از آن است که طالبان در ولسوالی شولگره ولایت بلخ، زنی را به اتهام رابطه خارج از ازدواج به سنگسار محکوم کرده‌اند، اما مقامات طالبان تاکنون رسماً این حکم را تأیید نکرده‌اند. از زمان بازگشت طالبان به قدرت، این گروه بارها افراد متهم را در ملاءعام شلاق زده و حداقل پنج نفر را در حضور جمعیت اعدام کرده است. با وجود انتقادات گسترده بین‌المللی از این اقدامات، طالبان همچنان بر اجرای «حدود»، از جمله شلاق‌زدن و اعدام متهمان، اصرار دارند.

«بخش زنان ملل متحد» در آستانه روز جهانی بشردوستی، بر ضرورت تعامل مؤثر جامعه جهانی با حکومت طالبان برای حذف سیاست‌های ظالمانه‌ای که توانایی زنان افغان، به‌ویژه در بخش بشردوستانه، را به شدت محدود کرده، تأکید کرد. در اعلامیه‌ای که به مناسبت ۱۹ اگست (۲۹ اسد) منتشر شد، اداره زنان ملل متحد از امدادرسانان زن افغان به‌عنوان نمادهای امید در شرایط دشوار یاد کرد. این اعلامیه تصریح می‌کند که سیاست‌های طالبان نه تنها حقوق زنان را نادیده می‌گیرد، بلکه اثربخشی عملیات‌های بشردوستانه را که به مشارکت زنان وابسته است، به‌شدت مختل می‌سازد. اداره زنان ملل متحد به اهمیت «فشار دیپلماتیک و گفتگوی مستمر» برای ایجاد فضاهای آزاد و کامل برای مشارکت زنان در فعالیت‌های بشردوستانه اشاره کرده و افزود که بازیگران بین‌المللی باید تلاش کنند تا مقامات محلی طالبان به‌درستی اهمیت و مزایای مشارکت زنان را درک کنند و آن را در سیاست‌های خود لحاظ نمایند. این سازمان همچنین بر لزوم حمایت از تلاش‌های محلی و ابتکارات مردمی برای حمایت از زنان و ایجاد فضایی برای بیان نگرانی‌های آنان تأکید کرده است. امدادرسانان زن معتقدند که تنها از طریق یک «استراتژی مشارکتی و جمعی» می‌توان موانع موجود را از میان برداشت و امکان ایفای نقش‌های حیاتی زنان افغان را فراهم نمود. از دیگر خواست‌های این زنان، تقویت حمایت جهانی و تأمین مالی پایدار و انعطاف‌پذیر برای تداوم فعالیت‌های بشردوستانه زنان است. اندریکا رتواتی، هماهنگ‌کننده امور بشری ملل متحد در افغانستان، در واکنش به محدودیت‌های طالبان پس از اگست ۲۰۲۱، اشاره کرد که این محدودیت‌ها روند امدادرسانی را با چالش‌های جدی روبه‌رو کرده است. ملل متحد افغانستان را به‌عنوان یکی از «خطرناک‌ترین» مکان‌ها برای «ارائه‌دهندگان کمک‌های بشردوستانه» شناسایی کرده است. اداره زنان ملل متحد یادآور شد که در سه سال گذشته، زنان بشردوستانه افغان با موانع فزاینده‌ای، از جمله سیاست‌های محدودکننده طالبان، مواجه بوده‌اند که منجر به توقف پروژه‌ها و دشوارشدن استخدام کارکنان زن شده است. با این حال، این زنان به‌رغم تمامی چالش‌ها، با شجاعت به ارائه کمک‌های حیاتی ادامه داده و به‌دنبال راه‌های نوآورانه برای اطمینان از رسیدن کمک‌ها به نیازمندان هستند. ۱۹ اگست به یاد حمله تروریستی سال ۲۰۰۸ به هتل‌هایی در بغداد، که منجر به کشته شدن تعدادی از کارمندان امدادرسانی، از جمله سرجیو وییرا دی میلو، نماینده ویژه منشی عمومی ملل متحد شد، به‌عنوان «روز جهانی بشردوستی» نام‌گذاری شده است. از سال ۲۰۰۹، این روز فرصتی است برای تجلیل از خدمات کارکنان بشردوستی در سطح جهانی. استیفن دوجاریک، سخنگوی منشی عمومی ملل متحد، در نشست خبری روز دوشنبه ۱۹ اگست (۲۹ اسد) در نیویورک، اعلام کرد که با کشته شدن ۲۸۰ امدادگر در ۳۳ کشور در سال گذشته، ۲۰۲۳ به مرگبارترین سال برای جامعه بشردوستی جهانی تبدیل شده است. او افزود که این افزایش ۱۳۷ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۲ نشان‌دهنده وضعیت نگران‌کننده‌ای است و پیش‌بینی می‌شود که امسال نیز برای امدادگران سالی پرخطر باشد. حامیه نادری

سازمان عفو بین‌الملل بار دیگر از جامعه‌ی جهانی و سازمان‌های بین‌المللی درخواست کرده است که طالبان را به دلیل نقض حقوق بشر، به‌ویژه حقوق زنان و دختران، مورد پاسخ‌گویی قرار دهند. این سازمان روز دوشنبه، ۲۹ اسد، در پیامی در شبکه‌های اجتماعی تأکید کرد که جامعه‌ی جهانی باید به سرعت و با جدیت برای حمایت از حقوق زنان افغانستان اقدام کند. در این پیام آمده است: «استفاده از تمام اهرم‌های موجود برای اعمال فشار بر طالبان به منظور احترام به حقوق زنان، پایان دادن به خشونت‌های جنسیتی و فراهم‌سازی فرصت‌های واقعی برای مشارکت زنان، امری ضروری است.» عفو بین‌الملل همچنین نسبت به مجازات‌های بدنی اعمال شده توسط طالبان واکنش نشان داده و خواستار همبستگی بین‌المللی برای ایجاد یک نظام عدلی مستقل و بی‌طرف در افغانستان شده است تا مردم این کشور به عدالت دسترسی داشته باشند. از زمان بازگشت طالبان به قدرت، این گروه بیش از ۸۰ فرمان محدودکننده علیه زنان و دختران وضع کرده است. اکنون زنان افغانستان از حقوق ابتدایی خود، از جمله حق آموزش، کار، سفر و تفریح، محروم شده‌اند. طالبان به دلیل رفتارهایش با زنان و دختران به عنوان ناقض حقوق بشر شناخته شده است.

نماینده ویژه پاکستان برای افغانستان، «آصف درانی»، با انتقاد از حکومت طالبان در افغانستان، تأکید کرد که فرامین و اقدامات این گروه با اصول و موازین اسلامی همخوانی ندارد. او با اشاره به اجرای قوانین سختگیرانه توسط طالبان، بیان داشت که این گروه قوانین و مقرراتی را وضع کرده است که شاید با شرایط افغانستان سازگار باشد، اما از نگاه اسلامی نمی‌توان آن‌ها را صحیح دانست. آصف درانی در ادامه تأکید کرد که طالبان با وجود ادعای اجرای قوانین اسلامی، اقداماتی مانند ممنوعیت تحصیل دختران را به اجرا گذاشته‌اند که نه‌تنها با اصول اسلام همخوانی ندارد، بلکه به‌طور جدی بر شانس طالبان برای کسب مشروعیت بین‌المللی تأثیر منفی گذاشته است. این اقدام‌ها، به‌ویژه در مورد حقوق زنان و دختران، به‌طور گسترده‌ای در سطح بین‌المللی محکوم شده و مشروعیت حکومت طالبان را زیر سوال برده است. درانی همچنین به مسئله حضور و فعالیت گروه‌های تروریستی در افغانستان پرداخت و از افزایش فعالیت‌های داعش خراسان به‌عنوان یک تهدید جدی برای امنیت منطقه و جهان یاد کرد. او هشدار داد که فعالیت‌های این گروه تنها محدود به افغانستان نیست و می‌تواند به تهدیدی برای کشورهای دیگر نیز تبدیل شود، همان‌گونه که حملات داعش در ایران، مسکو و داخل پاکستان نشان‌دهنده این خطرات است. وی با اشاره به سه سال حاکمیت طالبان در افغانستان، اظهار داشت که هرچند وضعیت امنیتی در برخی مناطق بهبود یافته و میزان فساد کاهش یافته است، اما چالش‌های بزرگ دیگری همچنان پابرجاست. او تأکید کرد که بهبودهای امنیتی نمی‌تواند نادیده گرفتن اصول و موازین اسلامی یا تهدیدهای امنیتی بزرگتر، مانند فعالیت‌های تروریستی را توجیه کند. در پاسخ به این انتقادات، «ذبیح‌الله مجاهد» سخنگوی طالبان، اظهار داشت که انتقادهای پاکستان از حکومت طالبان غیرمنصفانه است و خود نظام سیاسی پاکستان نمی‌تواند به‌عنوان یک نظام اسلامی تلقی شود. وی ادعا کرد که در پاکستان، مذهب نقش کلیدی در دولت ندارد و این کشور نمی‌تواند در مورد اسلامی بودن یا نبودن نظام‌های دیگر کشورها اظهارنظر کند.