May 3, 2025

Farsi, تیتر دوم, جهان

واشینگتن‌پست: هماهنگی‌های مایکل والتز با نتانیاهو منجر به خشم ترامپ و برکناری‌اش شد

روزنامه واشینگتن‌پست به نقل از دو منبع آگاه گزارش داد که هماهنگی‌های گسترده مایکل والتز، مشاور امنیت ملی سابق آمریکا، با بنیامین نتانیاهو درباره گزینه‌های نظامی علیه جمهوری اسلامی، موجب خشم دونالد ترامپ و در نهایت منجر به برکناری او شده است. به گفته چند مقام ارشد کاخ سفید و مشاوران رئیس‌جمهوری، تصمیم ترامپ برای برکناری والتز در روز پنج‌شنبه گذشته، نتیجه نارضایتی فزاینده‌ای بود که طی زمان شکل گرفته بود؛ چرا که والتز فردی بسیار متمایل‌تر از ترامپ به استفاده از نیروی نظامی تلقی می‌شد. سرنوشت والتز زمانی مورد توجه قرار گرفت  که در ماه مارس، به‌اشتباه یک خبرنگار را به گروه پیام‌رسان سیگنال، حاوی اطلاعات حساس درباره حمله احتمالی آمریکا علیه حوثی‌ها، اضافه کرد. با این حال، اختلافات او با سایر مقام‌های ارشد دولت از آغاز به کار دولت ترامپ بر سر موضوعاتی چون احتمال اقدام نظامی علیه جمهوری اسلامی، آشکار شده بود. به گفته منابع آگاه، پس از دیدار نخست‌وزیر اسرائیل با ترامپ در دفتر بیضی در اوایل فوریه، والتز موجب نارضایتی رئیس‌جمهوری شد؛ چرا که در این دیدار، آشکارا از ارزیابی نتانیاهو مبنی بر مناسب‌بودن زمان برای حمله به جمهوری اسلامی حمایت کرده بود. منابع می‌گویند والتز پیش از این دیدار، با نتانیاهو درباره گزینه‌های نظامی علیه جمهوری اسلامی رایزنی و هماهنگی نزدیکی داشته است. یکی از این منابع به واشینگتن‌پست گفته است: «والتز می‌خواست سیاست آمریکا را به مسیری ببرد که ترامپ با آن راحت نبود، چون ایالات متحده هنوز گزینه دیپلماتیک را امتحان نکرده بود.» او افزود: «این موضوع به ترامپ منتقل شد و باعث نارضایتی او شد.» برخی مقامات دولت معتقدند والتز تلاش داشت مسیر تصمیم‌گیری‌ها را به سوی اقدام نظامی سوق دهد و عملاً در هماهنگی کامل با اسرائیلی‌ها عمل می‌کرد. ندیم احمدی

Farsi, اخبار

زلنسکی پیشنهاد آتش بس مسکو را رد کرد

ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، در واکنش به پیشنهاد آتش‌بس سه‌روزه روسیه، آن را نمایشی خوانده و رد کرد. به گزارش رسانه‌های اوکراین، زلنسکی در مقابل، با استناد به پیشنهاد ارائه‌شده از سوی ایالات متحده، خواستار برقراری آتش‌بس به مدت یک ماه شد. آیا می‌خواهید لحن رسمی‌تری داشته باشد یا خبری‌تر؟

Farsi, تیتر اول

گزارش سیگار؛ در سه ماه گذشته، ۲۲ برنامه در افغانستان متوقف شده‌اند

دفتر بازرس ویژه ایالات متحده برای بازسازی افغانستان (سیگار) در گزارش تازه‌ای اعلام کرده که ایالات متحده بازنگری کمک‌های خود به افغانستان را تکمیل کرده و به‌جز دو برنامه، سایر پروژه‌های حمایتی‌اش را متوقف کرده است. براساس گزارش سیگار، اداره توسعه بین‌المللی ایالات متحده (USAID) در ماه مارچ به کنگره اطلاع داده بود که از میان ۹۰۰ برنامه فعال در سراسر جهان، تنها ۹ برنامه در افغانستان اجرا می‌شده‌ است. اکنون، با پایان بازنگری در ۳۰ اپریل، تقریباً تمام این برنامه‌ها نیز به پایان رسیده‌اند. کاهش گسترده کمک‌ها و اثرات آن سیگار می‌گوید که از سال مالی ۲۰۰۲ تا ۲۰۲۱، ایالات متحده حدود ۱۴۴.۷۵ میلیارد دلار برای بازسازی افغانستان هزینه کرده و پس از خروج نیروهای آمریکایی، از ۲۰۲۲ تا ۳۱ مارچ ۲۰۲۵، بیش از ۳.۶۲ میلیارد دلار دیگر اختصاص یافته است. مجموع کل کمک‌ها به بیش از ۱۴۸.۳۶ میلیارد دلار می‌رسد. در سه ماه گذشته، ۲۲ برنامه در افغانستان متوقف شده‌اند که ارزش مجموعی آن‌ها بیش از ۱.۳ میلیارد دلار بوده است. با پایان این پروژه‌ها، بسیاری از سازمان‌های مجری ناچار به کاهش نیروهای کاری خود شده‌اند؛ طبق این گزارش، حداقل ۱٬۳۱۳ زن به دلیل توقف برنامه‌ها شغل خود را از دست داده‌اند. تنها دو برنامه همچنان ادامه دارند: ۱. بورسیه تحصیلی برای زنان در رشته‌های علوم، تکنالوژی، مهندسی و ریاضیات (STEM) که ۵۹ زن را در قطر و ترکیه تحت پوشش دارد و تا ۳۰ جون ۲۰۲۵ ادامه می‌یابد. ۲. برنامه حمایت از دانشجویان افغان که به‌صورت آنلاین از دانشگاه امریکایی افغانستان آموزش می‌بینند. این برنامه از ۱٬۰۰۷ دانشجو در سطوح لیسانس و ماستری پشتیبانی می‌کند و تا ۳۱ دسمبر ۲۰۲۶ فعال خواهد بود. در ابتدا، کمک‌های بشردوستانه اضطراری از محدودیت‌ها مستثنا بودند، اما در ماه اپریل، به‌دلیل نگرانی از بهره‌برداری طالبان، این کمک‌ها نیز به‌طور چشم‌گیری کاهش یافتند. گزارش ماه می ۲۰۲۴ سیگار نشان داد که شرکای اجرایی دولت آمریکا دست‌کم ۱۰.۹ میلیون دلار را در قالب مالیات و خدمات به طالبان پرداخته‌اند. ژنه آلویز، سرپرست سیگار، اعلام کرده که این تصمیمات نتیجه بازنگری جامع بوده و منجر به لغو ۵٬۳۴۱ برنامه به ارزش ۷۵.۹ میلیارد دلار شده‌ است. این بازنگری به صرفه‌جویی ۲۷.۷ میلیارد دلاری انجامیده است. برنامه جهانی غذا (WFP) از کاهش شدید منابع مالی ابراز نگرانی کرده و اعلام کرده است که در نیمه اول سال ۲۰۲۵ با کمبود ۵۵۵ میلیون دلار مواجه است. این نهاد در حال حاضر تنها قادر است به شش میلیون نفر کمک‌رسانی کند؛ در حالی که نیاز واقعی بیش از ۱۵ میلیون نفر است. براساس برآوردها، ۳.۵ میلیون کودک خردسال در سال ۲۰۲۵ در خطر سوءتغذیه قرار دارند. سازمان جهانی غذا هشدار داده که توقف کمک‌ها می‌تواند به‌منزله «حکم اعدام برای میلیون‌ها نفر» باشد. تشدید محدودیت‌ها و ترویج افراط‌گرایی گزارش سیگار همچنین به اقدامات طالبان برای تحکیم اقتدار خود از طریق اجرای تفسیر سخت‌گیرانه‌ای از شریعت اشاره دارد. وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان در این مسیر نقش فعالی ایفا کرده است. طالبان افغانستان را یگانه کشوری می‌دانند که به گفته آن‌ها، «زیر سایه شریعت ناب» اداره می‌شود. سه سال از محروم‌سازی دختران از آموزش بالاتر از صنف ششم می‌گذرد. در سال تعلیمی جدید، حدود ۴۰۰ هزار دختر دیگر از رفتن به مکتب بازمانده‌اند و شمار کل دختران محروم از آموزش به ۲.۲ میلیون نفر رسیده است. این محرومیت خطر ازدواج‌های کودکان را افزایش داده و کمبود نیروهای صحی زن را نیز تشدید کرده است. یونیسف گزارش داده است که طالبان در حال بازنگری کلی نظام آموزشی‌اند و از طریق تقویت مدرسه‌های دینی و «مدرسه‌های جهادی»، جایگزین آموزش مدرن را ترویج می‌کنند. ندیم احمدی

Farsi, اخبار

روسیه: آماده همکاری با طالبان در مبارزه با داعش هستیم

ضمیر کابلوف، نماینده ویژه روسیه در امور افغانستان، اعلام کرد که مسکو در مبارزه با گروه داعش با طالبان همکاری خواهد کرد. وی روز جمعه، ۱۲ ثور، در گفت‌وگو با خبرگزاری «ریا نووستی»، گروه داعش را دشمن مشترک کابل و مسکو خواند. کابلوف افزود: «ما تلاش‌های طالبان را در مبارزه با شاخه خراسان داعش مشاهده کرده‌ایم و از آن قدردانی می‌کنیم. روسیه از طریق نهادهای تخصصی خود، بهترین کمک‌ها را در اختیار این گروه قرار خواهد داد.» اظهارات کابلوف در حالی مطرح می‌شود که روسیه در ماه‌های اخیر هدف چندین حمله مرتبط با داعش قرار گرفته است. مرگ‌بارترین این حملات، تیراندازی در سالن کنسرتی در حومه مسکو در ماه مارچ ۲۰۲۴ بود که ۱۴۵ کشته بر جای گذاشت. نماینده ویژه روسیه همچنین تأکید کرد که مسکو آماده پذیرش سفیر طالبان در این کشور است. به‌گفته او، مقام‌های روسی آماده‌اند در حوزه‌های مختلف با طالبان همکاری کنند. در تازه‌ترین تحول در روابط دو کشور، روسیه نام طالبان را از فهرست گروه‌های تروریستی خود حذف کرده است. هرچند مسکو هنوز به‌طور رسمی این گروه را به‌رسمیت نشناخته، اما ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، پیش‌تر طالبان را «متحدی در مبارزه با تروریسم» خوانده بود. ندیم احمدی

Farsi, تیتر دوم

مرکز خبرنگاران افغانستان: طالبان در یک‌سال گذشته ۲۱۵ مورد آزادی رسانه‌ها را نقض کرده‌اند

همزمان با روز جهانی آزادی مطبوعات، مرکز خبرنگاران افغانستان گزارشی منتشر کرده است که از تشدید بی‌سابقه نقض حقوق خبرنگاران و محدودیت‌های رسانه‌ای در سال گذشته حکایت دارد. طبق این گزارش، از ماه می ۲۰۲۴ تا کنون، دست‌کم ۲۱۵ مورد نقض آزادی رسانه‌ها ثبت شده است؛ از جمله ۱۷۵ مورد تهدید مستقیم و غیرمستقیم و ۴۰ مورد بازداشت خبرنگاران. این آمار نسبت به سال گذشته ۵۸ درصد افزایش را نشان می‌دهد. مرکز خبرنگاران وضعیت کنونی رسانه‌ها در کشور را «به‌شدت وخیم» توصیف کرده و افزوده است که کار خبرنگاران، به‌ویژه در مناطق دورافتاده، با مشکلات و تهدیدات جدی مواجه است. موارد نقض‌شده شامل تهدیدات فیزیکی و لفظی، جلوگیری از پوشش خبری، و بازداشت‌های غیرقانونی عنوان شده است. محدودیت‌های تازه و دستورات تازه طالبان در این گزارش آمده است که طالبان در یک سال گذشته هفت دستورالعمل تازه در کنار شانزده دستور پیشین صادر کرده‌اند که به محدودیت‌های گسترده‌تری بر رسانه‌ها منجر شده است. از جمله این محدودیت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: ممنوعیت نشر تصاویر زنده‌جان؛ منع همکاری با رسانه‌های تبعیدی؛ ممنوعیت برگزاری برنامه‌های زنده سیاسی و اقتصادی؛ منع نقد یا به چالش کشیدن سیاست‌های طالبان؛ الزام رسانه‌ها به استفاده از عبارات خاص مانند “شهید” برای مقام‌های طالبان. مرکز خبرنگاران به نقش فزاینده وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان در کنترل رسانه‌ها نیز اشاره کرده است. بر پایه گزارش، این وزارتخانه نه‌تنها نظارت مستقیم بر رسانه‌ها دارد، بلکه در مواردی برای بستن یا مجازات رسانه‌هایی که از این دستورات پیروی نمی‌کنند، دخالت کرده است. تأثیرات اقتصادی و تغییر ماهیت رسانه‌ها گزارش همچنین به فشارهای اقتصادی شدید بر رسانه‌ها پرداخته است. کاهش کمک‌های بین‌المللی، مالیات‌های سنگین و کاهش درآمدهای تبلیغاتی، بسیاری از رسانه‌ها را به تعطیلی یا تغییر ماهیت واداشته است. طبق آمار ارائه‌شده: ۹ رسانه (رادیو و تلویزیون) موقتاً تعطیل شده‌اند؛ ۲۵ تلویزیون، فعالیت خود را به رادیو کاهش داده‌اند؛ شمار زیادی از خبرنگاران از کار برکنار یا به کار از راه دور مجبور شده‌اند؛ برخی رسانه‌ها از استخدام زنان خودداری کرده‌اند یا آنان را به کار خانگی وادار ساخته‌اند. مرکز خبرنگاران همچنین نسبت به وضعیت خبرنگاران زن هشدار داده و اعلام کرده است که فشارها در برخی ولایت‌ها، به‌ویژه بدخشان، افزایش یافته است. در این ولایت، احتمال بسته‌شدن دائمی دو رادیوی ویژه زنان مطرح شده که تهدیدی جدی برای صدای زنان در فضای رسانه‌ای کشور تلقی می‌شود. درخواست برای لغو محدودیت‌ها مرکز خبرنگاران افغانستان با هشدار درباره پیامدهای خطرناک ادامه این وضعیت برای امنیت، سلامت روان و توسعه اجتماعی، از طالبان خواسته است تا تمامی محدودیت‌های اعمال‌شده را لغو کنند. در پایان این گزارش تأکید شده است که رعایت حقوق رسانه‌ها و آزادی بیان طبق میثاق‌ها و قوانین بین‌المللی، وظیفه‌ای است که همه حکومت‌ها، از جمله طالبان، باید به آن پایبند باشند.

Farsi, انتخاب سردبیر

سازمان ملل: آزادی رسانه ها در افغانستان در حال فرسایش است

همزمان با روز جهانی آزادی مطبوعات، سازمان ملل متحد در افغانستان با ابراز نگرانی شدید نسبت به وضعیت کنونی رسانه‌ها، از محدودیت‌های روزافزون و فشارهای فزاینده بر خبرنگاران انتقاد کرده و خواستار حمایت جدی از آزادی بیان و مطبوعات شده است. در بیانیه‌ای که از سوی دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد (یوناما) منتشر شده، آمده است که خبرنگاران افغان با تهدیدهای امنیتی، فشارهای اقتصادی و محدودیت‌های نهادینه‌شده مواجه‌اند، در حالی که نقش کلیدی آنان در اطلاع‌رسانی و نظارت بر عملکرد حاکمیت نادیده گرفته می‌شود. روزا اتونبایوا، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در افغانستان، در بخشی از این بیانیه اظهار داشته است: «رسانه‌های آزاد، ستون فقرات یک جامعه پویا و آگاه‌اند. در حالی‌که جهان از روز جهانی آزادی مطبوعات گرامی‌داشت می‌کند، رسانه‌ها در افغانستان به‌طور پیوسته استقلال خود را از دست می‌دهند.» بر اساس یافته‌های سازمان ملل، بحران اقتصادی کشور سبب بسته شدن ده‌ها رسانه شده و خبرنگاران بسیاری را بیکار ساخته است. در عین حال، فشارهای نهادهای حاکم بر رسانه‌ها افزایش یافته، به‌گونه‌ای که بازداشت، شکنجه و تهدید خبرنگاران – به‌ویژه زنان – به امر روزمره بدل شده است. پاتریشیا مک‌فیلیپس، نماینده یونسکو در افغانستان نیز در بخشی از سخنان خود درباره تهدیدهای نوین ناشی از فناوری هشدار داد: «هوش مصنوعی می‌تواند ابزار تازه‌ای برای سانسور، گسترش اطلاعات نادرست و نظارت دیجیتال بر روزنامه‌نگاران باشد. این فناوری چالش‌های جدیدی را در برابر آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات ایجاد می‌کند.» یونسکو بر ضرورت ایجاد همکاری‌های گسترده میان نهادهای ملی و بین‌المللی برای حفاظت از آزادی مطبوعات در افغانستان تأکید کرده است. در شرایطی که افغانستان یکی از خطرناک‌ترین کشورهای جهان برای فعالیت رسانه‌ای تلقی می‌شود،خبرنگاران  تأکید می‌کند که سکوت در برابر محدودسازی رسانه‌ها، به معنی خاموشی کامل صدای مردم خواهد بود.  

Farsi, انتخاب سردبیر, تیتر اول

گزارشگران بدون مرز: افغانستان در میان بدترین کشورها از نظر آزادی مطبوعات در سال ۲۰۲۵

سازمان گزارشگران بدون مرز در گزارش سالانه‌ی خود اعلام کرد افغانستان با نمره‌ی ۱۷.۸۸ در رده‌ی ۱۷۵ از میان ۱۸۰ کشور جهان از نظر آزادی مطبوعات قرار گرفته است. این در حالی‌ست که افغانستان در سال گذشته (۲۰۲۴) جایگاه بهتری داشت. بر اساس این گزارش، «سانسور شدید» فضای رسانه‌ای افغانستان را تحت سلطه دارد و تنها شمار اندکی از رسانه‌های در تبعید به‌طور مستقل اخبار کشور را پوشش می‌دهند. شهروندان نیز برای دسترسی به اطلاعات موثق، به این رسانه‌ها روی آورده‌اند. گزارش تأکید می‌کند که با روی کار آمدن طالبان، «زنگ مرگ» آزادی مطبوعات و امنیت خبرنگاران، به‌ویژه زنان، به صدا درآمده است. ریاست عمومی استخبارات طالبان همچنان به «بازداشت خودسرانه‌ی» خبرنگاران ادامه می‌دهد و محتوای رسانه‌ها به‌طور مداوم تحت نظارت این گروه قرار دارد. در بخشی از این گزارش آمده است که پس از تسلط طالبان بر افغانستان، بیش از دو سوم خبرنگاران که در سال ۲۰۲۱ حدود ۱۲ هزار نفر بودند، حرفه‌ی خود را ترک کرده‌اند. از میان آن‌ها، ۸۰ درصد زنان خبرنگار نیز ناگزیر از کناره‌گیری شده‌اند. در گزارش سال ۲۰۲۵ همچنین آمده است که زنان فعال در این عرصه با محدودیت‌هایی چون ممنوعیت حضور در برابر دوربین، منع سفر بدون محرم، عدم دسترسی به منابع رسمی و اجبار به پوشاندن چهره مواجه‌اند. برخی از آنان نیز یا حقوق بسیار ناچیزی دریافت می‌کنند، یا به‌طور کامل از دریافت دستمزد محروم‌اند. گزارشگران بدون مرز می‌افزاید که بازگشت طالبان به قدرت، موج گسترده‌ای از مهاجرت روزنامه‌نگاران افغانستان را به‌دنبال داشته و تهدید بازداشت از سوی استخبارات طالبان همچنان ادامه دارد. خبرنگاران در بازداشت‌گاه‌های مخفی نگهداری می‌شوند و گاه برای مدت‌هایی از چند روز تا چند ماه، مورد شکنجه قرار می‌گیرند. قانون «امر به معروف و نهی از منکر» طالبان که پخش تصاویر موجودات زنده را ممنوع کرده، باعث تعطیلی شماری از شبکه‌های تلویزیونی در چندین ولایت شده است. افزون بر این، رسانه‌های افغانستان با کاهش شدید درآمدهای تبلیغاتی و فشارهایی چون مالیات، هزینه‌ی برق، تمدید مجوز و سایر بارهای اداری مواجه‌اند که آن‌ها را از نظر مالی در موقعیتی شکننده قرار داده است. بر پایه‌ی گزارش، در برخی ولایت‌ها، روزنامه‌نگاران موظف‌اند مطالب خود را پیش از انتشار، به ریاست‌های اطلاعات و فرهنگ طالبان ارائه دهند. در برخی رسانه‌ها نیز اعضای طالبان در تیم تحریریه حضور دارند تا بر محتوای آن‌ها نظارت کنند. این گزارش می‌افزاید که نمره‌ی میانگین جهانی در شاخص آزادی مطبوعات در سال ۲۰۲۵، به ۵۵ رسیده است. تنها کمتر از یک‌چهارم کشورها وضعیت «رضایت‌بخش» دارند و سایر کشورها در وضعیت «دشوار» یا «بسیار جدی» به‌سر می‌برند. در کشورهایی که در این دسته دوم قرار دارند و نیمی از جمعیت جهان را در خود جای داده‌اند، عملاً آزادی مطبوعات وجود ندارد. وضعیت ازادی بیان و رسانه هازیر حاکمیت طالبان، آزادی بیان در افغانستان به‌شدت محدود شده است. سانسور گسترده، بازداشت خودسرانه‌ی خبرنگاران، ممنوعیت پوشش چهره برای زنان خبرنگار، و فشارهای امنیتی و اقتصادی بر رسانه‌ها، باعث شده‌اند تا فضای رسانه‌ای کشور بسته و سرکوب‌گر شود. بسیاری از خبرنگاران شغل خود را ترک کرده‌اند و تنها تعداد اندکی از رسانه‌ها در تبعید به‌طور مستقل فعالیت دارند. ندیم احمدی

Scroll to Top