محمد اشرف غنی، رئیس‌جمهور پیشین افغانستان، در واکنش به روند اخراج اجباری مهاجران افغان از ایران و پاکستان هشدار داده است که این بحران در صورت ادامه، می‌تواند به یک فاجعه کامل انسانی تبدیل شود. او در بیانیه‌ای تازه، ترس دختران بازگشته از آینده‌ای نامعلوم و ناامیدی جوانان را «تکان‌دهنده» خوانده است.
غنی با اشاره به شرایط حساس کنونی، گفته است که ملت افغانستان اکنون در برابر یک تصمیم سرنوشت‌ساز قرار دارد و باید به‌طور شفاف و صریح درباره آینده گفت‌وگو شود. وی تأکید کرده است:
«در چنین شرایطی ضروری است که حساسیت اوضاع با وضوح و صراحت بیان شود. اگر سکوت اختیار کنیم، این بحران در حال گسترش، راه را برای یک فاجعه کامل انسانی هموار خواهد کرد.»
رئیس‌جمهور پیشین همچنین بر ضرورت اجماع ملی تأکید کرده و گفته است که جامعه جهانی دیگر همانند گذشته نیست و با فروپاشی و بی‌ثباتی روبه‌رو است. به گفته‌ی وی، در حال حاضر هیچ کشوری آمادگی پذیرش مهاجران بیشتر افغان را ندارد.
غنی با ترسیم چشم‌اندازی نگران‌کننده از وضعیت بین‌المللی، افزوده است که جهان با یک جنگ سرد جدید مواجه شده و رقابت میان قدرت‌ها تشدید یافته است. همزمان، سازمان ملل متحد و نهادهای وابسته به آن با بحران شدید اقتصادی روبه‌رو هستند.
در همین حال، سازمان ملل متحد نیز نسبت به پیامدهای بازگشت گسترده مهاجران افغان هشدار داده است. سخنگوی این سازمان، استفان دوجاریک، در تازه‌ترین نشست خبری اعلام کرده که روند سریع بازگشت مهاجران از ایران، ساختارهای پشتیبانی شکننده‌ی افغانستان را تحت فشار شدید قرار داده است.
براساس آمار ارائه‌شده از سوی سازمان ملل، تنها در نیمه نخست سال ۲۰۲۵، بیش از ۱.۳ میلیون مهاجر افغان به کشور بازگشته‌اند؛ بازگشتی که به گفته دوجاریک، جوامعی را تحت فشار گذاشته که بیش از ۷۰ درصد ساکنان آن‌ها در فقر شدید زندگی می‌کنند.
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که محمد اشرف غنی در اگوست(۲۰۲۱)، همزمان با سقوط کابل، بدون مقاومت سیاسی یا نظامی، افغانستان را ترک کرد. فرار ناگهانی او، که با واکنش‌های شدید داخلی و بین‌المللی همراه بود، موجب فروپاشی ساختار حکومتی و تسلط کامل طالبان بر کشور شد. منتقدان می‌گویند آقای غنی با ترک ناگهانی کشور، زمینه‌ساز وضعیت بحرانی امروز شد؛ وضعیتی که حالا خود او در مورد آن هشدار می‌دهد.
ندیم احمدی
