مجمع مدافعان حقوق بشر، شبکه‌ای هماهنگ‌کننده فعالان حقوق بشر در داخل و خارج از افغانستان، از جامعه جهانی و سازمان ملل خواست تا هرچه سریع‌تر برای کاهش تنش‌ها و «برخوردهای غیرانسانی» با مهاجران و پناهجویان افغان در ایران مداخله کنند.
این نهاد که مقر آن در ژنو است، در اعلامیه‌ای از فیلیپو گراندی، رئيس آژانس پناهندگان ملل متحد، درخواست کرد تا وضعیت مهاجران افغان را از نزدیک بررسی کرده و با انجام سفری به تهران، با مقام‌های ایرانی در این زمینه گفت‌وگو کند.
در روزهای اخیر گزارش‌هایی از حملات جمعی به مهاجران افغان در شهرهای مختلف ایران از جمله تهران منتشر شده است. برخی از این گزارش‌ها حاکی از ضرب و جرح مهاجران افغان و آتش زدن خانه‌های آنان است.
مجمع مدافعان حقوق بشر همچنین از حکومت ایران خواسته است تا بر اساس موازین پذیرفته‌شده جهانی با مهاجران افغان برخورد کرده و از آنچه «ترویج نفرت‌پراکنی علیه مهاجران افغان» خوانده شده، خودداری کند. همچنین در این اعلامیه از دولت‌های عضو کنوانسیون سال ۱۹۵۱ در رابطه با پناهندگان درخواست شده تا برای بهبود وضعیت مهاجران افغانستان در ایران، «دیپلوماسی سازنده‌ای در سطح جهانی و منطقه‌ای» راه‌اندازی کنند.
این اعلامیه مردم ایران را به بردباری در برابر مهاجران افغان، که در شرایط کنونی مستحق حمایت‌های بشردوستانه‌اند، فراخوانده است. مجمع مدافعان حقوق بشر هشدار داده که ادامه تنش‌ها علیه مهاجران افغان در ایران می‌تواند پیامدهای ناگواری برای روابط فرهنگی و اجتماعی دو کشور که ریشه‌های عمیق تاریخی و فرهنگی دارند، به همراه داشته باشد.
در پی پخش خبری از مرگ یک شهروند ایرانی در درگیری با سه مهاجر افغان، شماری از مهاجران در تهران از بدرفتاری‌های گسترده مردم محل با افغان‌ها در شرق پایتخت خبر داده‌اند. هفته گذشته گزارش شد که یک شهروند ایرانی در پی درگیری با سه مهاجر افغان، که پیشتر برای جمع‌آوری شارژ (هزینه نگهداری و پاک‌کاری) ساختمان به آپارتمان برادر او مراجعه کرده بودند، کشته شده است.
پس از این رویداد، چند مهاجر افغان از شرق تهران به رسانه ها مصاحبه داشتند که در روزهای اخیر مردم محل در پارک‌ها، خیابان‌ها و ایستگاه‌های مترو به مهاجران افغان حمله می‌کنند. همچنین، ویدیوهایی رسیده که نشان می‌دهد مردم محلی در منطقه ۱۵ در شرق تهران در حال لت‌و‌کوب چند نفر هستند که فرستندگان ویدیوها می‌گویند مهاجران افغان‌اند.
افزون بر این رویدادها، مهاجران افغان در ایران به طور گسترده‌تری با مشکلات و ناملایمات روبه‌رو هستند. بسیاری از آنان با تبعیض‌های گسترده در زمینه اشتغال، آموزش و دسترسی به خدمات بهداشتی مواجه‌اند. همچنین گزارش‌های متعددی از بازداشت‌های خودسرانه، اخراج‌های اجباری و سوءرفتارهای فیزیکی و روانی با مهاجران افغان وجود دارد.
مهاجران افغان اغلب در بازار کار با تبعیض‌های گسترده‌ای روبرو هستند. بسیاری از آن‌ها تنها در مشاغل سخت و کم‌درآمد به کار گرفته می‌شوند و از حقوق و مزایای پایه‌ای محروم‌اند. این شرایط باعث شده تا بسیاری از مهاجران افغان در فقر و ناتوانی اقتصادی به سر ببرند. فرزندان مهاجران افغان نیز از حق تحصیل مناسب محروم‌اند. در بسیاری از موارد، این کودکان به دلیل نداشتن مدارک شناسایی معتبر و یا تبعیض‌های سیستماتیک، از ورود به مکاتب ایرانی منع می‌شوند. این مسئله موجب می‌شود تا نسل آینده مهاجران افغان از 
آموزش و پرورش که کلید اساسی برای آینده بهتر است، محروم بمانند.
دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی برای مهاجران افغان در ایران نیز با مشکلات فراوانی روبرو است. بسیاری از این مهاجران به دلیل وضعیت قانونی نامشخص و یا نبود حمایت‌های لازم، نمی‌توانند از خدمات بهداشتی عمومی بهره‌مند شوند. این موضوع سلامت آنان را در معرض خطر قرار داده و به مشکلات بیشتری منجر می‌شود. گزارش‌های متعددی از بازداشت‌های خودسرانه و اخراج‌های اجباری مهاجران افغان از ایران وجود دارد. این اقدامات اغلب بدون رعایت اصول حقوق بشری و قانونی انجام می‌شوند و خانواده‌های بسیاری را دچار بحران و تنگناهای شدید می‌کنند.
سوءرفتارهای فیزیکی و روانی با مهاجران افغان در ایران نیز به کرات گزارش شده است. این سوءرفتارها شامل ضرب و شتم، تهدید، تحقیر و ایجاد ترس و وحشت می‌شود که تاثیرات منفی عمیقی بر روحیه و وضعیت روانی این مهاجران به جا می‌گذارد.
این ظلم‌ها و ناعدالتی‌ها نشان‌دهنده نیاز فوری به مداخله و نظارت بین‌المللی برای حفاظت از حقوق مهاجران افغان در ایران است. تنها با مداخله و نظارت بین‌المللی می‌توان امید به بهبود شرایط زندگی مهاجران افغان در ایران داشت و حقوق انسانی آنان را حفظ کرد.
در این میان، حکومت طالبان در افغانستان نیز نسبت به وضعیت ناگوار مهاجران افغان در ایران بی‌تفاوتی نشان می‌دهد. این حکومت نه تنها هیچ اقدام جدی برای حمایت از مهاجران افغان انجام نداده است، بلکه در بسیاری موارد، به گونه‌ای که گویی مسئولیتی در قبال شهروندان خود ندارد، با بی‌تفاوتی و بی‌توجهی به مشکلات و ناملایمات آن‌ها برخورد می‌کند. این بی‌تفاوتی و عدم پاسخگویی حکومت طالبان، وضعیت مهاجران افغان را بیش از پیش بحرانی کرده و ضرورت مداخله جامعه جهانی را دوچندان می‌سازد.
