دیوان کیفری بین‌المللی اخیراً حکم جلب برای بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، یوآو گالانت، وزیر دفاع پیشین اسرائیل، و محمد ضیف، فرمانده نظامی حماس، صادر کرده است. این احکام به اتهام ارتکاب جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت صادر شده و واکنش‌های متعددی در سطح جهانی به دنبال داشته است.
اسرائیل و ایالات متحده آمریکا با صدور این احکام مخالفت کرده و آن را محکوم کرده‌اند. دفتر نخست‌وزیر اسرائیل تصمیم دیوان را «یهودستیزانه» توصیف کرده و آن را غیرقابل قبول خوانده است. آمریکا، در واکنش به این حکم آن را خجالت آوردانسته و اظهار کرد که ایالات متحده آمریکا همواره در کنار اسرائیل خواهد ماند و نمی‌تواند حماس و اسرائیل را یکسان بداند. سخنگوی کاخ سفید نیز اعلام کرد که آمریکا به‌طور کلی این تصمیم را رد می‌کند.
در مقابل، اتحادیه اروپا و برخی کشورهای دیگر، از جمله کانادا، به اجرای حکم دیوان تأکید کرده‌اند. جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، حکم دیوان را «غیر‌سیاسی» دانسته و بر لزوم اجرای آن تأکید کرده است. وی تصریح کرد که این حکم باید محترم شمرده شود و برای تمام کشورهای عضو اتحادیه اروپا الزام‌آور است. همچنین، جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، اعلام کرده که کشورش به تمامی احکام صادر شده توسط دادگاه‌های بین‌المللی احترام می‌گذارد و از قوانین بین‌المللی پیروی خواهد کرد.
در حالی که حکم جلب برای محمد ضیف صادر شده است، لازم به ذکر است که چندی پیش ارتش اسرائیل اعلام کرده بود که او در یک حمله هوایی در غزه کشته شده است. بنابراین، به نظر می‌رسد که اجرایی شدن این حکم در خصوص ضیف عملاً غیرممکن باشد.
این حکم‌ها در حالی صادر می‌شوند که اسرائیل و آمریکا هر دو اعضای دیوان کیفری بین‌المللی نیستند و این مسئله می‌تواند مانعی برای اجرای این احکام باشد. اما کشورهای عضو دیوان اکنون باید تصمیم بگیرند که آیا این احکام را عملی خواهند کرد یا خیر.
در نهایت، این حکم‌ها، مشابه حکم جلبی که یک سال پیش برای ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، صادر شد، به چالشی بین‌المللی تبدیل شده است. در حالی که پوتین پس از صدور حکم جلب، همچنان به سفرهای خارجی خود ادامه داده است، باید دید که واکنش‌های بین‌المللی به این حکم‌ها چه نتیجه‌ای خواهد داشت.
جواد رسولی
