دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده امریکا، پس از اعلام آتش‌بس میان دو کشور هسته‌ای هند و پاکستان، اظهار داشت که امریکا آماده است تا برای حل منازعه کشمیر با هر دو کشور همکاری کند. وی در پیامی در شبکه اجتماعی «Truth Social» نوشت:
«ایالات متحده با هر دو کشور پاکستان و هند همکاری خواهد کرد تا ببینیم آیا راه‌حلی عادلانه و پایدار برای منازعه کشمیر وجود دارد یا نه.»
این اظهارات تنها یک روز پس از آن مطرح شد که ترامپ در حساب شبکه اجتماعی «ایکس» از توافق آتش‌بس میان دهلی نو و اسلام‌آباد خبر داد. این آتش‌بس که با میانجی‌گری امریکا و برخی کشورهای عربی حاصل شده، تنش‌های اخیر در منطقه کشمیر را موقتاً کاهش داده است.
منازعه کشمیر به سال ۱۹۴۷ میلادی بازمی‌گردد؛ زمانی که هند و پاکستان پس از استقلال از بریتانیا، بر سر ایالت «جامو و کشمیر» وارد جنگ شدند. از آن زمان تاکنون، این منطقه چندین بار سبب جنگ میان دو کشور شده و هنوز هم یکی از حساس‌ترین نقاط تنش‌زا در جنوب آسیا شمرده می‌شود. هر دو کشور این منطقه را بخشی از قلمرو خود می‌دانند، در حالی که کنترل عملی آن میان هند، پاکستان و چین تقسیم شده است.
دونالد ترامپ در دور نخست ریاست‌جمهوری‌اش نیز کوشش‌هایی برای میانجی‌گری در مسأله کشمیر انجام داده بود، اما با مخالفت صریح هند روبه‌رو شد. هند همواره تأکید دارد که مسئله کشمیر یک موضوع داخلی این کشور است و نیازی به میانجی‌گری خارجی ندارد.
با این حال، به‌نظر می‌رسد اکنون ترامپ در دومین دور زمامداری‌اش با بهره‌گیری از روابط فزاینده با کشورهای منطقه و فشارهای دیپلماتیک، در پی آن است تا ابتکار تازه‌ای برای آغاز گفت‌وگوهای صلح میان اسلام‌آباد و دهلی نو ارائه کند.
در پاکستان، برخی مقام‌های دولتی و تحلیل‌گران سیاسی از این اقدام به‌عنوان یک فرصت مهم برای کاهش تنش‌ها یاد کرده‌اند. اما در هند، واکنش‌ها محتاطانه بوده و برخی منابع نزدیک به دولت گفته‌اند که این کشور نیازی به مداخله خارجی در امور کشمیر نمی‌بیند.
کارشناسان باور دارند که با توجه به پیچیدگی‌های سیاسی، مذهبی و امنیتی منازعه کشمیر، رسیدن به راه‌حل نهایی نیازمند زمان، اراده سیاسی و تضمین‌های بین‌المللی است. اما حتی یک آتش‌بس موقت نیز می‌تواند به‌عنوان گام نخست برای کاهش تنش‌ها و آغاز گفت‌وگوهای سازنده تلقی گردد.
عبدالحق حمیدی
