سوم جولای ۲۰۲۵؛ روزی که روسیه تصمیم گرفت در تاریخ بایستد — اما در کدامسو؟ در کنار مردم افغانستان یا در کنار کسانی که آنها را سرکوب میکنند؟ روسیه، بهعنوان نخستین کشور جهان، طالبان را بهرسمیت شناخت. سفیر طالبان در مسکو اعتبارنامهاش را تقدیم کرد و لبخند زد. کرملین این اقدام را «عملگرایانه» و برای «ثبات منطقهای» دانست.
اما پشت این لبخندها و واژههای دیپلماتیک، درد یک ملت دیده نمیشود. پشت این معامله، رنج زنان و مردانی ایستاده که هیچ نقشی در این بازی نداشتند.
مشروعیت یعنی چه؟
روسها میگویند طالبان «حکومت میکنند» و همین کافی است. اما حکومتکردن با زور اسلحه، با بستن دهانها، با بستن درهای مدرسه بر روی دختران، با زندانیکردن و شلاقزدن زنان… آیا مشروعیت است؟ طالبان از روز اول با زور آمدند. نه رضایت مردم را دارند، نه به حقوق انسانی احترام میگذارند. وقتی روسیه آنها را بهرسمیت میشناسد، یعنی معیارش فقط زور است. یعنی همان منطق قدیمی «قدرت حق میآورد». یعنی همان که ما سالها تلاش کردیم از آن عبور کنیم.
ثبات؟ یا خاموشی قبرستان؟
روسها میگویند این تصمیم برای «ثبات» است. اما چه نوع ثباتی؟ ثباتی که در آن دختران اجازه ندارند به مدرسه بروند؟ ثباتی که در آن زنان پشت درهای خانه زندانیاند و از کار محروم؟
اگر این همان «ثبات» است که روسیه میخواهد، پس باید بگوییم: این ثبات نیست، این خاموشی قبرستان است. طالبان با ایجاد ترس و سکوت، جامعهای بیصدا ساختهاند. و حالا روسیه به آنها جایزه میدهد.
منافع بهجای وجدان
بیایید صادق باشیم: روسیه به منافع خودش نگاه میکند. میخواهد جلوی نفوذ آمریکا را بگیرد. میخواهد داعش را مهار کند. میخواهد در منطقه سهم بیشتری داشته باشد. اما آیا همهچیز باید قربانی منافع شود؟ آیا اصول، اخلاق، و کرامت انسانها هیچ ارزشی ندارند؟ وقتی سیاستمداران فقط به منافع نگاه میکنند و انسانها را فراموش میکنند، نتیجه همین میشود: بهرسمیتشناختن یک حکومت زنستیز و سرکوبگر.
الگویی خطرناک
اگر امروز روسیه طالبان را بپذیرد و فردا دیگران هم همین کار را بکنند، پیام به دنیا چه خواهد بود؟
پیام این است: خشونت و زور جواب میدهد. هر کسی میتواند با زور اسلحه قدرت بگیرد، حقوق مردم را لگدمال کند، و در نهایت از دنیا مشروعیت بگیرد. این فقط تهدیدی برای افغانستان نیست؛ تهدیدی است برای همه ما. برای جهانی که میخواهیم در آن زندگی کنیم.
در پایان…
روسها با این تصمیم به مردم افغانستان پشت کردند. به زنان و دخترانی که هنوز صدایشان را از خانهها و زندانها بلند میکنند. این تصمیم نشان داد که هنوز هم در سیاست، زور میتواند جایگزین قانون و اخلاق شود — اما فقط وقتی ما ساکت بمانیم.
ما حق داریم بپرسیم: چطور روسیه، عضو دائم شورای امنیت، مدعی دفاع از صلح و عدالت، به چنین تصمیمی رسید؟
و ما وظیفه داریم بگوییم: این معاملهها، شرمآور است.
جامعه جهانی باید صدایش را بلند کند. باید به روسیه بگوید: زنستیزی، سرکوب، و استبداد، هرگز «ثبات» نیست.
مردم افغانستان شایسته چیزی بیشتر از معاملات بیوجدان سیاستمداران هستند.
آنها شایسته عدالتاند. کرامت. امید.
حامیه نادری