سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان روز چهار شنبه با نشر ابیانیه ای نگرانی شدید خود را از وضعیت خبرنگاران افغان در پاکستان ابراز کرده است .
این سازمان بدون نام بردن از کسی گفته است که دو روز پیش، پولیس پاکستان در شهر اسلامآباد یک خبرنگار افغان را بازداشت کرده است. همچنین، یک روز قبل از آن، پولیس پاکستان زکیه کاویان، یکی دیگر از خبرنگاران افغان را دستگیر کرده است.
در اعلامیه ای این سازمان امده است که درماه های اخیر رفتار های غیر انسانی و بی رحمانه پولیس پاکستان نسبت به خبرنگاران افغان و اعضای خانواده های آنان مسااله است که توجه جهانیان را به خود جلب کرده است و برا ساس اطلاعات بدست آمده دستگیری ها آزار . اذیت ها و تهدیدات علیه خبرنگاران نه تنها از آزادی بیان بلکه از حقوق اولیه بشری نیز تخطی می کند
به گفته این سازمان یکی از تازهترین نمونهها، بازداشت یک خبرنگار افغان در اسلامآباد است که به دلیل نگرانیهای امنیتی، نامش فاش نمیشود. بهعلاوه، شب گذشته زکیه کاویان، یکی دیگر از خبرنگاران افغان، توسط پولیس پاکستان بازداشت شد. این دو مورد تنها بخش کوچکی از وضعیت بحرانی خبرنگاران افغان در پاکستان را نمایان میکند، چراکه بسیاری از این افراد به دلایل امنیتی و حرفهای تحت فشارهای شدید قرار دارند.
در حالی که این دستگیریها نگرانیهای زیادی را ایجاد کرده است، وضعیت خبرنگاران افغان در پاکستان نهتنها به این دو مورد محدود نمیشود بلکه مشکلات عمیقتری را دربر میگیرد. خبرنگاران افغان که بسیاری از آنها به دلیل تهدیدات و خطرات جانی مجبور به ترک کشور خود شدهاند، در پاکستان با مشکلات عدیدهای روبهرو هستند. فشارهای اجتماعی، اقتصادی و امنیتی باعث شده است که این افراد در شرایطی دشوار زندگی کنند و هیچگونه حمایت جدی از سوی کشورهای میزبان و جامعه جهانی دریافت نکنند.
با این حال پاکستان به عنوان یکی از بزرگترین کشورهای میزبان پناهندگان افغان، همواره مسئولیتهای انسانی و حقوق بشری خود را نادیده گرفته است. بسیاری از پناهندگان افغان که در طول سالهای اخیر به پاکستان مهاجرت کردهاند، به دلیل کمبود منابع و فرصتهای مناسب، در وضعیت بسیار سختی به سر میبرند. از جمله مشکلات آنها میتوان به نداشتن اقامت قانونی، اشتغال غیررسمی و شرایط بد مسکن اشاره کرد که آنها را در معرض آزار و شکنجههای دولتی قرار میدهد.
بنا براین خبرنگاران افغان، که بهعنوان اقشار خاص جامعه، بهدنبال انجام وظایف حرفهای خود هستند، از حمایت و امنیت کافی برخوردار نیستند. بسیاری از آنها به دلیل نبود حمایتهای حقوقی و برخوردهای بیرحمانه از سوی نیروهای امنیتی، مجبور به ترک حرفه خود شدهاند. این امر نهتنها آزادی بیان را محدود میکند، بلکه حقوق اساسی این افراد را نیز نقض مینماید.
از سوی دیگر نگرانیهای عمدهای که مهاجران افغان در پکستان با آن مواجه اند عدم حمایت مؤثر جوامع جهانی از پناهندگان افغان است. بسیاری از کشورها، از جمله کشورهای غربی، بهرغم بیانیههای انسانی و اعلام حمایت از پناهندگان افغان، در عمل هیچ اقدام موثری برای حمایت از آنها انجام ندادهاند. این عدم حمایت، سبب شده است که بسیاری از پناهندگان افغان در کشورهای میزبان، بهویژه در پاکستان، در شرایطی غیرانسانی و مخاطرهآمیز به سر ببرند.
با این حال سازمان حمایت از خبرنگاران ضمن ابراز نگرانی از وضعیت خبرنگاران افغان در پاکستان، از دولت این کشور میخواهد که بهعنوان کشور میزبان، بهطور جدی و انسانی با پناهندگان افغان برخورد کند و به حقوق حرفهای و اجتماعی آنها احترام بگذارد. این سازمان بر این باور است که بازداشت، آزار و تهدید خبرنگاران نهتنها نقض آزادی بیان است، بلکه نقض حقوق انسانی و حرفهای آنان نیز به شمار میرود.
علاوه بر این، سازمان حمایت از خبرنگاران خواستار همکاری بیشتر جوامع بینالمللی در حمایت از حقوق پناهندگان افغان و خبرنگاران است تا شرایط زندگی آنان بهبود یابد و بتوانند در محیطی امن به فعالیتهای حرفهای خود ادامه دهند. این تنها در صورتی امکانپذیر است که کشورهای میزبان، همچون پاکستان، مسئولیتهای انسانی خود را بهطور کامل برعهده بگیرند و برای حل بحرانهای پناهندگی و حمایت از حقوق خبرنگاران گامهای عملی و مؤثری بردارند.
بنا وضعیت مهاجران افغان در پاکستان و بهویژه خبرنگاران، نیازمند توجه جدی جامعه بینالمللی و اصلاحات فوری در سیاستهای کشور میزبان است. تا زمانی که حمایتهای جهانی از پناهندگان افغان افزایش نیابد و کشورها به تعهدات خود در زمینه حقوق بشر پایبند نباشند، وضعیت خبرنگاران و سایر پناهندگان افغان در خطر خواهد بود. برای دستیابی به یک راهحل پایدار، همبستگی و همکاری بینالمللی ضروری است.
جواد رسولی