در پی پایان درگیری دوازده‌روزه میان ایران و اسرائیل، موج بازداشت و اخراج مهاجران افغان از سوی ایران شدت گرفته است. با وجود فضای امنیتی ناشی از جنگ، مقام‌های وزارت داخله ایران تأیید کرده‌اند که روند اخراج مهاجران با جدیت ادامه دارد.
سال گذشته، جمهوری اسلامی ایران ضرب‌الاجل برای خروج مهاجران «غیرمجاز» تعیین کرده بود، اما پس از پایان جنگ با اسرائیل، این سیاست با شدت و ابعاد تازه‌ای پیگیری شده است. طبق آمار منتشرشده توسط کمیساریای عالی سازمان ملل متحد برای پناهندگان حدود ۷۰ درصد از افغان‌هایی که به کشورشان بازگشته‌اند، به‌صورت اجباری اخراج شده‌اند. این گروه شامل شمار قابل توجهی زنان و کودکان است.
با این حال کمیساریای عالی سازمان ملل در افغانستان، در گزارشی هشدار داده است که فشار ورود بازگشتی‌ها در گذرگاه‌های مرزی ایران و افغانستان به مرزهای بحرانی رسیده است. وی تأکید کرده که گاه تا پنج بس همزمان حامل مهاجرانی هستند که در شرایطی بسیار وخیم، خسته، گرسنه، و در شوک کامل، به مرز اسلام‌قلعه می‌رسند.
برخی مهاجران افغان مقیم ایران نیز به رسانه ها گزارش داده‌اند که با افزایش فشارهای قانونی و امنیتی، فضایی آمیخته با تبلیغات منفی رسانه‌ای علیه آنان به‌وجود آمده است.
با این حال ویدیو های منتشر شده در صفحات محازی رفتار توهین امیز شهروندان ایران را با مهاجران افغان نشان می‌دهد ،که این امر باعث جریحه دار شدن احساسات مردم افغانستان شده است.
بر بنیاد گزارش رسانه ها ،روزانه هزاران مهاجر از گذرگاه مرزی دوغارون وارد افغانستان می‌شوند. بسیاری از آنان مدعی‌اند حتی با وجود داشتن مدارک معتبر اقامتی نیز از سوی نیروهای امنیتی ایران بازداشت و اخراج شده‌اند. تنها در ماه جون بیش از ۲۳۰ هزار مهاجر افغان از ایران به افغانستان بازگردانده شده‌اند.
بیشتر افراد ک خانواده های که از ایران اخراج میشود نزدیک به نیم قرن در آن کشور زندگی کردند اما تا هنوز داری اقامت قانونی نشده اند .
پناهجویان افغان به‌ویژه آنانی که پس از به‌قدرت‌رسیدن طالبان وارد ایران شده‌اند،اکصرآ کسانی که هستند که از ترس انتقام گیری طالبان به کشپر پنا برده اند که اکنون با اخراج به افغانستان با خطرات جدی مواجه اند.براساس گزارشات غیر رسمی تا اکنون چندین تن از کسانیکه از کشور ایران اخراج شده اند کشته شده اند .
در اقدام دیگر جمهور اسلامی ایران در بیش از ۲۱ ولایت مناطقی را به عنوان «افغان ممنون » معرفی کردند.که این قدام را مردم افغانستان توهین به کرامت انسانی و در تضاد با روحیه ای حسن همجوار میپندارند .
با این حال اخراج دسته جمعی مهاجران افغان از آن کشور با واکنش های تند جهانی و داخلی مواجه شده است .
طبق اعلام سازمان ملل متحد، در سال جاری میلادی، بیش از یک میلیون مهاجر افغان از ایران و پاکستان یا به‌صورت داوطلبانه بازگشته‌اند یا به اجبار اخراج شده‌اند.
