در حالی که جنگ در اوکراین به مرحله‌ای پیچیده و فرسایشی رسیده است، نظرسنجی بنیاد اطلاعات و آمار گالوپ نشان‌دهنده تغییرات چشمگیری در نگرش مردم این کشور نسبت به ادامه جنگ و راه‌های دستیابی به صلح است. طبق آخرین گزارش منتشرشده از سوی گالوپ در تاریخ بیستم نوامبر ۲۰۲۴، دست‌کم بیش از نیمی از مردم اوکراین خواستار پایان جنگ از طریق مذاکره با روسیه هستند. این تغییر نگرش، به وضوح نمایانگر روند نزولی روحیه‌ی مقاومت در برابر روسیه و افزایش تمایل به گفت‌وگوهای سیاسی برای دستیابی به صلح است.
براساس این نظرسنجی، میزان حمایت از ادامه جنگ در برابر روسیه به‌طور چشمگیری کاهش یافته است. در سال ۲۰۲۲، بیش از ۷۰ درصد از اوکراینی‌ها به جنگ ادامه دادن را مطلوب می‌دانستند، اما در سال ۲۰۲۴ این رقم به کمتر از ۴۰ درصد کاهش یافته است. این تغییر نگرش، احتمالاً نشان‌دهنده‌ی خستگی عمومی و احساس بی‌نتیجه بودن در جبهه‌های جنگ است.
شاید بتوان این روند را به طور خاص به چالش‌های فراوانی که جنگ برای مردم اوکراین به همراه داشته است نسبت داد؛ جنگی که نه تنها هزینه‌های انسانی سنگینی بر دوش اوکراینی‌ها گذاشته، بلکه خسارات اقتصادی و اجتماعی غیرقابل جبران نیز به دنبال داشته است. این در حالی است که بسیاری از مناطق شرقی و جنوبی اوکراین، که زمانی جزو خاک این کشور به حساب می‌آمدند، اکنون در دست نیروهای روسی هستند و جبهه‌های جنگ به بن‌بست رسیده‌اند.
با این حال ،حمایت از مذاکرات و پایان جنگ از طریق راه‌های دیپلماتیک به طرز قابل توجهی افزایش یافته است. طبق نتایج نظرسنجی، از سال ۲۰۲۲ که تنها ۲۰ درصد از مردم اوکراین از مذاکرات حمایت می‌کردند، این رقم در سال ۲۰۲۴ به ۵۲ درصد رسیده است. این افزایش ناگهانی حمایت از مذاکره، به‌ویژه در میان شهروندانی که از طولانی‌شدن جنگ و پیامدهای آن رنج می‌برند، قابل توجه است.
تغییر این گرایش به‌ویژه در شرایطی که جنگ به یک بحران تمام‌عیار تبدیل شده، قابل درک است. میلیون‌ها نفر آواره شده‌اند، هزاران نفر جان خود را از دست داده‌اند، و زندگی روزمره مردم تحت تاثیر بمباران‌ها، محاصره‌ها و خشونت‌ها قرار گرفته است. در چنین شرایطی، ایده‌ی مذاکره و دستیابی به صلح به نظر می‌رسد که برای بسیاری از اوکراینی‌ها به عنوان یک گزینه‌ی محتمل‌تر از ادامه جنگ و کشته‌شدن بیشتر افراد مطرح شده است.
نکته جالب دیگر در این نظرسنجی، انتخاب میانجی‌گران صلح از سوی مردم اوکراین است. اکثریت مردم به اتحادیه اروپا و بریتانیا به‌عنوان میانجی‌گرانی برای مذاکرات با روسیه تمایل نشان داده‌اند. این انتخاب، ممکن است به دلیل اطمینان بیشتر مردم اوکراین به کشورهای غربی و تمایل به حفظ روابط با اتحادیه اروپا باشد، که به نظر می‌رسد گزینه‌ای امن‌تر و مؤثرتر برای نظارت بر روند صلح و حفظ تمامیت ارضی اوکراین است.
بنابراین ،چندین عامل می‌توانند به این تغییر نگرش در میان مردم اوکراین کمک کرده باشند. یکی از این عوامل، پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا است که می‌تواند به تغییر سیاست‌های ایالات متحده در قبال جنگ اوکراین و روسیه منجر شود. ترامپ در دوره‌های گذشته از سیاست‌های ضد جنگ و ضد مداخله در امور کشورهای خارجی حمایت کرده است و این احتمال وجود دارد که او به رویکردهایی متفاوت در برابر بحران اوکراین دست بزند.
از سوی دیگر، شکست‌های نظامی در جبهه‌های شرقی اوکراین و از دست رفتن بخش‌هایی از خاک کشور نیز باعث شده تا مردم اوکراین به این واقعیت تلخ پی ببرند که پیروزی نظامی کامل و بازپس‌گیری همه اراضی تحت کنترل روسیه، شاید دست‌یافتنی نباشد. این وضعیت ممکن است مردم را به این نتیجه رسانده باشد که تنها راه باقی‌مانده برای پایان دادن به جنگ، مذاکره و توافق با روسیه است.
در نهایت، این تغییرات در نگرش مردم اوکراین نسبت به جنگ و صلح، نمایانگر شرایط پیچیده و دشوار جنگی است که وارد مرحله‌ای طولانی و فرسایشی شده است. با کاهش حمایت از ادامه جنگ و افزایش تمایل به مذاکرات سیاسی، اوکراینی‌ها به‌ویژه به دنبال یک راه حل مسالمت‌آمیز و پایدار برای بحران خود هستند. اگر این روند ادامه یابد، ممکن است شاهد تغییرات عمده‌ای در سیاست‌های داخلی اوکراین و همچنین در رویکردهای بین‌المللی در قبال جنگ اوکراین باشیم.
از ۲۴ فبروری ۲۰۲۲(۵ حوت ۱۴۰۰) که روسیه عملیات نظامی ویژه را در اوکراین آغاز کرد تا به امروز سه‌شنبه ۲۱ نوامبر ۲۰۲۴ (اول قوس ۱۴۰۳) دقیقاً ۱۰۰۲ روز می‌گذرد.
طبق گزارش رسانه ها از آغاز جنگ تا کنون، آمریکا حدود ۸۸ میلیارد دالر کمک شامل کمک‌های نظامی، مالی و بشردوستانه به اوکراین اختصاص داده‌است. از این مبلغ، حدود ۴۳ میلیارد یورو (تقریباً معادل ۴۷ میلیارد دالر) به کمک‌های نظامی از جمله تسلیحات پیشرفته، تانک‌ها و سیستم‌های دفاع هوایی اختصاص یافته‌است.
اتحادیه اروپا و کشورهای عضو خود مجموعاً حدود ۱۳۳ میلیارد دالر کمک مالی، نظامی، بشردوستانه و بازسازی ارائه کرده‌اند. این کمک‌ها شامل ۴۷ میلیارد دالر کمک نظامی و ۶۵ میلیارد دالر کمک مالی و بشردوستانه بوده‌است. همچنین، بسته‌هایی به ارزش ۵۰ میلیارد دالر برای بازسازی و حمایت‌های آینده تعهد شده‌است.
در مجموع کشورهای غربی تا کنون که نزدیک به سه سال از این بحران می‌گذرد، بیش از ۲۰۰ میلیارد دالر در قالب کمک‌های نظامی، مالی و بشردوستانه به اوکراین ارائه کرده‌اند.
جواد رسولی
