فدراسیون بین‌المللی خبرنگاران در تازه‌ترین گزارش خود نسبت به افزایش تهدیدها، بازداشت‌های خودسرانه و خطر اخراج خبرنگاران افغان در یکی از کشورهای همسایه هشدار داده است. این گزارش نشان می‌دهد که خبرنگاران تبعیدی نه‌تنها از سرکوب طالبان در امان نیستند، بلکه با موانع قانونی، مشکلات معیشتی و خطرات امنیتی فزاینده‌ای روبه‌رو هستند.
با تسلط دوباره طالبان بر افغانستان در سال ۲۰۲۱، آزادی رسانه‌ها در این کشور به‌شدت محدود شده و شمار زیادی از خبرنگاران ناچار به ترک کشور شده‌اند. طبق این گزارش، طالبان تنها در سال ۲۰۲۳ حداقل ۱۴ خبرنگار را به‌طور غیرقانونی بازداشت کرده و ۸۵ مورد خشونت علیه خبرنگاران را به ثبت رسانده است. با این حال، خبرنگارانی که موفق به فرار شده‌اند نیز در کشور میزبان با تهدیدهای جدیدی مواجه‌اند.
افزایش فشارها بر خبرنگاران افغان در کشور میزبان
فدراسیون بین‌المللی خبرنگاران، پس از گفت‌وگو با تعدادی از خبرنگاران افغان ساکن در یکی از کشورهای همسایه، اعلام کرده است که فشارها بر پناهندگان افغان، از جمله خبرنگاران، در ماه‌های اخیر به‌شدت افزایش یافته است. مقامات این کشور در اکتبر ۲۰۲۳ اعلام کردند که تمامی مهاجران فاقد مدرک باید خاک این کشور را ترک کنند، اقدامی که منجر به اخراج دست‌کم ۲۰ هزار افغان و بازگشت داوطلبانه ۳۵۰ هزار نفر دیگر شد.
فیضان، یکی از خبرنگاران تبعیدی افغان، وضعیت پناهندگان را بسیار دشوار توصیف کرده و می‌گوید:
“عدم آشنایی با زبان و قوانین محلی، یافتن کار و زندگی را برای ما سخت کرده است. کمک‌های مالی محدود است و رقابت برای دریافت آن شدید.”
ادریس سادات، دیگر خبرنگار افغان تبعیدی، نیز از خطرات حرفه خبرنگاری در شرایط تبعید سخن گفته و تأکید کرده است که انتشار گزارش‌های انتقادی علیه طالبان همچنان بسیار پرمخاطره است. وی می‌افزاید:
“رژیم طالبان به‌شدت تلاش می‌کند کنترل اطلاعات را در دست داشته باشد. خبرنگارانی که در فضای دیجیتال فعالیت می‌کنند، از نظارت و سانسور گسترده در هراس‌اند و احساس امنیت ندارند.”
درخواست حمایت بین‌المللی از خبرنگاران تبعیدی
فدراسیون بین‌المللی خبرنگاران از جامعه جهانی خواسته است تا حمایت بیشتری از خبرنگاران افغان تبعیدی به عمل آورند و برای تأمین امنیت و اسکان مجدد آنان در کشورهای امن اقدام کنند. این نهاد هشدار داده است که بدون حمایت بین‌المللی، این خبرنگاران همچنان در معرض تهدید، بازداشت و اخراج خواهند بود.
افزایش فشارها بر خبرنگاران افغان در تبعید نشان‌دهنده تنگ‌تر شدن فضای آزادی بیان در منطقه است. در حالی که طالبان در داخل افغانستان سرکوب رسانه‌ها را تشدید کرده، تهدید و اخراج خبرنگاران در کشور میزبان نیز نشان می‌دهد که این قشر در هیچ نقطه‌ای از امنیت برخوردار نیستند.
عدم حمایت کافی از سوی نهادهای بین‌المللی می‌تواند به خاموش شدن صدای خبرنگاران مستقل افغان منجر شود؛ اتفاقی که در نهایت به سود طالبان و سایر گروه‌های سرکوبگر تمام خواهد شد.
حامیه نادری
