با گذشت بیش از سه سال از سقوط دولت پیشین افغانستان، موج جدیدی از اخراج مهاجران افغان از پاکستان آغاز شده است. در حالی که بسیاری از این مهاجران سال‌ها در پاکستان زندگی کرده‌اند و برخی از آن‌ها حتی متولد همین کشور هستند، دولت پاکستان به بهانه نداشتن مدارک قانونی، دست به سرکوب گسترده مهاجران زده است. این روند، نه‌تنها سبب افزایش ناامنی و اضطراب میان خانواده‌های افغان شده، بلکه آنان را در معرض تهدیدهای اقتصادی، اجتماعی و روانی قرار داده است.
در روزهای اخیر، گزارش‌های متعددی از رفتارهای غیرانسانی پولیس پاکستان با مهاجران افغان منتشر شده است. پولیس در بسیاری از شهرهای پاکستان، به‌ویژه در اسلام‌آباد و راولپندی به محله‌های افغان‌نشین هجوم برده و خانه‌ها را بدون هشدار قبلی مورد تفتیش قرار داده است. مهاجران افغان که از ترس بازداشت و اخراج جرئت خروج از خانه‌هایشان را ندارند، در شرایط دشواری به‌سر می‌برند.
شاهدان عینی گزارش داده‌اند که پولیس پاکستان در موارد متعددی با مهاجران، به‌ویژه زنان و کودکان، با خشونت برخورد کرده است. برخی مهاجران افغان روایت کرده‌اند که هنگام تفتیش خانه‌هایشان، مأموران پولیس آنان را مورد تحقیر و توهین قرار داده‌اند..
یک زن افغان که در اسلام آباد زندگی می‌کند، می‌گوید:
“ما شب‌ها با وحشت می‌خوابیم. پولیس هر لحظه ممکن است در را بکوبد و ما را به‌زور بیرون کند. از خرید مواد غذایی یا رفتن به دکتر برای کودکانمان می‌ترسیم. حتی بچه‌هایم از شنیدن صدای زنگ در به وحشت می‌افتند وی اضافه می کند که روز گزشته پولیس به خانه ما امد و میخواست من را دستگیر کند با گریه و فغان من و فرزندانم از بردن من منصرف شد او می گوید که پولیس وقتی من را تهدید کرد که با خود یبرد طفل کوچک ام به گریه شروع کرد من هم گریه بی امان کردم تا اینکه پولیس از برن من منصرف شد.”.
دولت پاکستان اعلام کرده است که قصد دارد مهاجران بدون مدرک را از کشور اخراج کند، اما روند این اخراج‌ها نشان داده که نه‌تنها مهاجران فاقد مدارک، بلکه بسیاری از کسانی که سال‌ها در این کشور حضور داشته و حتی اسناد معتبر داشته‌اند نیز قربانی این تصمیم شده‌اند. در نتیجه، هزاران خانواده، از جمله زنان و کودکان، با خطر بی‌سرپناهی، خشونت و سرکوب روبه‌رو هستند.
مهاجران افغان که در پاکستان زندگی می‌کنند، در هفته‌های اخیر با موج گسترده‌ای از رفتارهای خشن و غیرانسانی از سوی پولیس این کشور مواجه شده‌اند. در مناطق مختلف، پولیس به خانه‌های مهاجران هجوم برده، آنان را مجبور به ترک منازلشان کرده و بسیاری را به اجبار به مراکز بازداشت برده است.
شاهدان عینی گزارش داده‌اند که مأموران پولیس در جریان بازداشت‌ها، مهاجران را تحقیر کرده، به آن‌ها ناسزا گفته و حتی در مواردی اقدام به خشونت فیزیکی کرده‌اند.
طبق قوانین بین‌المللی، کشور میزبان مسئولیت دارد که با مهاجران براساس اصول انسانی و حقوق بشری رفتار کند. اخراج اجباری مهاجران، به‌ویژه زنان و کودکان، بدون فراهم کردن امکانات اساسی برای بازگشت آنان، خلاف قوانین بین‌المللی، از جمله کنوانسیون ۱۹۵۱ پناهندگان و اعلامیه جهانی حقوق بشر است.
کشورهای میزبان باید پیش از اخراج مهاجران، راهکارهای جایگزین را بررسی کنند و اطمینان حاصل کنند که این افراد در کشور خود با خطرات جدی مواجه نخواهند شد. در مورد افغانستان، که همچنان درگیر بی‌ثباتی و بحران‌های امنیتی است، اخراج مهاجران یک اقدام غیرمسئولانه و غیرانسانی محسوب می‌شود.
با افزایش فشارها بر مهاجران افغان در پاکستان، نقش سازمان‌های بین‌المللی و کشورهای جهان در رسیدگی به این بحران اهمیت بیشتری پیدا کرده است. جامعه جهانی نباید در برابر این وضعیت سکوت کند. کشورهایی که سال‌ها در افغانستان حضور داشته‌اند، اکنون وظیفه دارند که از افغان‌هایی که به دلیل شرایط ناگوار کشورشان مجبور به ترک وطن شده‌اند، حمایت کنند.
.مهاجران افغان در پاکستان از سازمان ملل و دیگر نهادهای بین‌المللی باید دولت پاکستان را تحت فشار قرار دهند تا از اخراج‌های گسترده و غیرانسانی مهاجران افغان خودداری کند و کشورهای غربی باید روند پذیرش مهاجران افغان را تسریع کنند و امکان اسکان مجدد آنان را در کشورهای امن فراهم آورند.
با شدت گرفتن اخراج مهاجران افغان از پاکستان، هزاران خانواده در وضعیت بحرانی قرار گرفته‌اند. برای بسیاری از این افراد، بازگشت به افغانستان به‌معنای مواجهه با ناامنی،تهدید،دستگیری ، زندان ، فقر و بی‌سرپناهی است..
اکنون، جامعه جهانی در برابر یک آزمون مهم قرار دارد: آیا جهان نظاره‌گر رنج هزاران مهاجر خواهد بود، یا اینکه اقدامی جدی برای حمایت از آنان انجام خواهد داد؟
این بحران، نیازمند پاسخ فوری و مسئولانه از سوی نهادهای بین‌المللی و کشورهای میزبان است. مهاجران افغان، همچون هر انسان دیگری، حق دارند در محیطی امن و بدون ترس از سرکوب و اخراج زندگی کنند. اکنون، زمان آن رسیده است که جهان به فریاد این انسان‌های بی‌پناه گوش دهد و برای آینده‌ای بهتر، اقدام کند.
جواد رسولی
