افغانستان، کشوری‌ست با تاریخی ریشه‌دار و فرهنگی رنگین، که ستون‌های آن بر دوش اقوام مختلفی چون پشتون، تاجیک، هزاره، ازبیک، ایماق، بلوچ، نورستانی و دیگر گروه‌های شریف و اصیل این سرزمین استوار مانده است. تنوع قومی و فرهنگی این سرزمین نه نشانه‌ی ضعف، بلکه یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌های ملی ماست؛ سرمایه‌ای که باید حفظ، تقویت و در مسیر وحدت ملی به کار گرفته شود.
با تأسف، در برهه‌هایی از تاریخ، برخی جریان‌ها با نگاهی تنگ‌نظرانه کوشیده‌اند تا صدای اقوام دیگر را خاموش کنند یا آن‌ها را از صحنه‌ی قدرت و مشارکت ملی حذف کنند. این نگاه نه‌تنها با واقعیت تاریخی افغانستان هم‌خوانی ندارد، بلکه تهدیدی‌ست برای آینده‌ی صلح، ثبات و هم‌زیستی در کشور.
باید ضرورت پذیرش متقابل، عدالت قومی و وحدت واقعی میان اقوام افغانستان از سوی هر افغان آگاه تأکید شود . چرا که تنها با درک این حقیقت می‌توان آینده‌ای ساخت که در آن، هر افغان خود را بخشی از ملت بداند، نه قربانی تفرقه‌افکنی‌ها.
با این حال ،جریان ها یا گروه های سیاسی نمی‌توانند اقوام متنوع افغانستان را از جغرافیای این سرزمین حذف کند. افغانستان کشوری‌ست با پیشینه‌ای کهن و فرهنگ چندبعدی؛ سرزمینی‌که اقوام مختلف آن همچون پشتون، تاجیک، هزاره، ازبیک، ایماق، بلوچ، نورستانی، پشه‌ای و سایر اقشار شریف و اصیل، چون گل‌های رنگارنگ باغی باستانی، قرن‌هاست در کنار یکدیگر زیسته‌اند و تاریخ مشترکی را رقم زده‌اند.
در این وطن، هیچ قوم و زبانی بر دیگری برتری ندارد. همان‌گونه که علامه سید جمال‌الدین افغان فرمود: «وحدت، رمز بقا و عزت امت‌هاست؛ تفرقه، آغاز انحطاط و زوال است.» اگر امروز به جای تقویت تفاهم، دامن به تفرقه‌افکنی مذهبی، سمتی و زبانی بزنیم، بزرگ‌ترین خیانت را به آینده نسل‌های این مرز و بوم روا داشته‌ایم.
تاریخ گواهی می‌دهد که افغانستان، تنها در سایه همبستگی و همکاری اقوام گوناگون خود میتوانپ در برابر امواج دشواری‌های داخلی و بیرونی ایستادگی کند. باید وحدت اقوام را محور اقتدار ملی می‌دانست و به همین دلیل اقوام مختلف را در ساختار قدرت و لشکر خود سهیم کرد.
امروز نیز هرگونه تفکر حذف‌گرایانه یا تحقیر اقوام دیگر، نمادی‌ست از جهل و تندروی. کسانی‌که چنین اندیشه‌هایی را تبلیغ می‌کنند، نه تنها صلاحیت نشستن در جایگاه تصمیم‌گیری را ندارند، بلکه با تفکر مسموم خود باید تحت درمان روانی قرار گیرند.
افغانستان برای همه است؛ برای هر زبانی، هر لهجه‌ای، هر قوم و هر عقیده‌ای که در چارچوب قانون، احترام متقابل و وحدت ملی حرکت کند.
بنابر این ،بیاید اختلافات را ابزار شناخت بدانیم، نه سلاحی برای نفرت. با تکیه بر میراث مشترک، اخلاقی و اصول انسانی، کشوری بسازیم که در آن هر افغان، فارغ از قومیت، زبان یا مذهب، خود را بخشی از وطن بداند، نه طعمه‌ای برای نزاع‌های مصنوعی و تفرقه‌افکنانه.
هیچ فرد، گروه یا جریان سیاسی نمی‌تواند اقوام متنوع افغانستان را از این سرزمین حذف یا نادیده بگیرد. افغانستان، خانه‌ی مشترک همه‌ی مردمانی‌ست که با زبان‌ها، باورها و فرهنگ‌های گوناگون، اما با آرمان مشترک زندگی کرده‌اند. تنوع قومی، زبانی و مذهبی نه تهدید، بلکه فرصت بزرگی برای ساختن جامعه‌ای انسانی و بالنده است.
با این حال ، هیچ انسان عاقل و وطن‌دوستی نمی‌تواند با زهر تعصب، این سرمایه‌ی مشترک را نابود سازد. کسانی که هنوز در توهم برتری قومی یا حذف دیگران هستند، یا ناآگاه‌اند یا بیمار؛ نه شایسته‌ی کرسی‌های رهبری‌اند و نه لیاقت امانت‌داری از مردم افغانستان را دارند.
بیایید تاریخ را با چشمان باز بخوانیم و بیاموزیم: افغانستان تنها زمانی پایدار، آزاد و آباد خواهد شد که همه‌ی اقوام آن، در کنار هم، با احترام متقابل و عدالت، در ساختن آن شریک باشند.
جواد رسولی
