در اقدامی بحث‌برانگیز، طالبان دیوارهای سفارت آمریکا در کابل را از تمام شعارهای ضدآمریکایی، از جمله کلمه «شهادت»، پاک کردند. این تغییر، درست پیش از ورود یک هیئت آمریکایی به کابل، واکنش‌های انتقادی زیادی را در داخل افغانستان برانگیخته است. هم‌زمان، گزارش‌هایی منتشر شده که نشان می‌دهد وزارت دادگستری ایالات متحده نام سراج‌الدین حقانی، وزیر داخله طالبان، را از فهرست تحت تعقیب خود حذف کرده است؛ موضوعی که گمانه‌زنی‌ها درباره ابعاد روابط پنهانی واشنگتن و طالبان را تقویت کرده است.
پس از تسلط طالبان بر کابل در آگوست ۲۰۲۱، این گروه همواره از «پیروزی» خود در برابر آمریکا سخن گفته و با نمایش تسلیحات به‌جامانده از ارتش آمریکا، بر «شکست» واشنگتن تأکید کرده است. اما اکنون، طالبان که زمانی ایالات متحده را «دشمن» می‌نامیدند، شعارهای خود را از دیوارهای سفارت این کشور پاک کرده‌اند. تصاویر منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که طالبان پیش از ورود هیئت آمریکایی به کابل، تمامی نوشته‌های ضدآمریکایی را حذف کرده‌اند.
این اقدام با انتقاد گسترده‌ای از سوی سیاستمداران و شهروندان افغان مواجه شده است. بسیاری این رفتار طالبان را نشانه‌ای از چرخش تاکتیکی این گروه برای کسب مشروعیت بین‌المللی تعبیر کرده‌اند. رحمت‌الله نبیل، رئیس پیشین امنیت ملی افغانستان، با انتشار توییتی کنایه‌آمیز نوشت: «طالبان دیوار سفارت آمریکا را رنگ کردند، اما خون‌هایی را که در دو دهه گذشته ریخته‌اند، چگونه پاک خواهند کرد؟»
هم‌زمان با این تحولات، گزارش‌هایی منتشر شده که نشان می‌دهد وزارت دادگستری آمریکا نام سراج‌الدین حقانی را از فهرست تحت تعقیب خود حذف کرده است. این در حالی است که پیش‌تر، ایالات متحده برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری او شود، ۱۰ میلیون دلار جایزه تعیین کرده بود. این اقدام، واکنش‌های گسترده‌ای را به همراه داشته است. سارا آدامز، مأمور سابق سیا، در توییتی نوشت: «حقانی‌ها پس از دیدار با دولت جدید آمریکا، پاداش دریافت می‌کنند. چگونه ممکن است شخصی که مسئول هدایت هزاران حمله انتحاری بوده، ناگهان از فهرست تحت تعقیب آمریکا حذف شود؟»
بااین‌حال، بررسی‌های دقیق‌تر نشان می‌دهد که نام حقانی همچنان در وب‌سایت پلیس فدرال (FBI) و وزارت خارجه آمریکا به‌عنوان یک تروریست بین‌المللی باقی مانده است. این تناقض، فرضیه وجود یک توافق پشت پرده میان آمریکا و طالبان را تقویت کرده است. برخی رسانه‌های هندی گزارش داده‌اند که سراج‌الدین حقانی از سوی رهبری طالبان برکنار شده و بیش از دو ماه است که در جلسات وزارت داخله این گروه حضور ندارد.
این در حالی است که او اخیراً ویدیویی از خود را در یک مسجد در خوست منتشر کرده است. برخی ناظران معتقدند که واشنگتن با حذف نام او از فهرست تحت تعقیب، تلاش کرده است تا از حذف کامل او از قدرت در درون طالبان جلوگیری کند.
این تحولات در حالی رخ می‌دهد که طالبان طی دو دهه گذشته، مسئولیت ده‌ها حمله تروریستی، از جمله انفجارهای انتحاری، تخریب زیرساخت‌ها و قتل هزاران غیرنظامی را برعهده داشته‌اند. بر اساس آمارهای سازمان ملل، تنها در دو سال و نیم پیش از سقوط حکومت سابق، طالبان دست‌کم ۳۰ حمله انتحاری انجام داده‌اند که در نتیجه آن، بیش از یک هزار نفر کشته و ۱۵۰۰ نفر زخمی شده‌اند.
اکنون، با پاک شدن شعارهای ضدآمریکایی از دیوارهای کابل و حذف نام سراج‌الدین حقانی از فهرست تحت تعقیب وزارت دادگستری آمریکا، این پرسش مطرح می‌شود: آیا این اقدامات صرفاً تغییر تاکتیکی طالبان برای نزدیکی به آمریکا است، یا نشانه‌ای از توافقی پنهانی میان دو طرف؟
با توجه به این تحولات، تحلیل‌گران بر این باورند که طالبان برای کسب مشروعیت بین‌المللی، حاضر به تغییر برخی از مواضع ایدئولوژیک خود هستند. اما پرسش اصلی این است که آیا این تغییرات تاکتیکی می‌تواند منجر به عادی‌سازی روابط میان واشنگتن و طالبان شود؟ و مهم‌تر از آن، آیا مردم افغانستان این «چرخش» را خواهند پذیرفت؟
زمان نشان خواهد داد که آیا این اقدامات بخشی از یک استراتژی بلندمدت است یا یک بازی سیاسی برای کسب امتیازات کوتاه‌مدت.
حامیه نادری
