منصور احمد خان، سفیر پیشین پاکستان در کابل، می‌گوید که روابط اسلام‌آباد با افغانستان تحت حاکمیت طالبان به طور غیرقابل‌باور وخیم شده است. احمد خان اظهار داشته که پس از خروج ناتو و آمریکا، روابط پاکستان با افغانستان در لبه پرتگاه قرار گرفته است.
این وضعیت می‌تواند به دلیل تغییرات در سیاست منطقه‌ای پاکستان باشد که همواره نقش مهمی در حمایت از گروه‌های مختلف داشته است و این حمایت‌ها تأثیرات زیادی بر امنیت و ثبات منطقه گذاشته است.
سفیر پیشین پاکستان در مقاله‌ای که در سایت خبری عرب نیوز منتشر شد، نوشت: پاکستان که سال‌ها از طالبان حمایت کرده بود، اکنون روابطش با حکومت این گروه در آستانه سقوط قرار گرفته است. برعکس، کشورهایی که در دو دهه گذشته با طالبان جنگیده بودند، اکنون به طور تدریجی روابط خود با طالبان را بهبود می‌بخشند.
این تغییرات در روابط طالبان با کشورهای همسایه نشان‌دهنده تغییرات مهمی در دیپلماسی منطقه‌ای است که می‌تواند به طور مستقیم بر تعاملات سیاسی و اقتصادی افغانستان تأثیر بگذارد.
احمد سعیدی، کارشناس مسایل روابط بین‌الملل و دیپلمات پیشین افغانستان در پاکستان، با ابراز نظر در مورد اظهارات سفیر پیشین پاکستان در کابل، گفت که پاکستان با تجهیز و تمویل طالبان در طول بیست سال، امیدوار بود که با به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، حکومتی بسازند که بدون هدایت پاکستان حتی یک گام برندارد. این در حالی است که تغییرات درونی طالبان و تفاوت‌های آن با انتظارات حامیان خارجی نیز بر این مسئله تأثیر گذاشته است.
این دیپلمات پیشین افغانستان در پاکستان افزود: «اما وقتی طالبان به قدرت رسیدند، طالبان تی تی پی یا طالبان پاکستانی که ۲۰ سال در یک کاسه، در یک دسترخوان، و در یکجا با طالبان افغانی بودند، از یک زبان، یک قوم، یک مذهب و یک ایدیولوژی برخوردار بودند و در نهایت مانند طالبان افغانی، طالبان پاکستانی هم از ملا هیبت‌الله بیعت کردند، یعنی امیرشان است. به همین دلیل طالبان افغانی نخواستند یا نتوانستند که طالبان پاکستانی را مهار کنند.»
به گفته سعیدی، این مسئله، مقامات پاکستانی را ناامید کرده است، زیرا طالبان افغانی طالبان پاکستانی را مهار و سرکوب نمی‌کنند. او افزود: «پاکستان همیشه در طول تاریخ، یک حکومت دست‌نشانده، مزدور و نوکر در افغانستان می‌خواست و می‌خواهد که به عنوان یک برادر بزرگ امر کند و افغانستان به عنوان یک برادر کوچک اطاعت کند.»
در این میان، تأثیر خروج نیروهای ناتو و آمریکا از افغانستان بر توازن قدرت منطقه‌ای نیز نباید نادیده گرفته شود، چرا که این خروج باعث تغییراتی در روابط بین کشورهای همسایه شده است.
این دیپلمات سابق پاکستانی بر این باور است که اسلام‌آباد باید یک سیاست جدی مبارزه با تروریزم را دنبال کرده و با طالبان در افغانستان هم تعامل گسترده داشته باشد. منبع اصلی تنش میان طالبان افغان و حکومت پاکستان، فعالیت گروه تی تی پی است که به گفته مقامات پاکستانی، از خاک افغانستان به نیروهای امنیتی پاکستان حمله می‌کنند. این مسئله نیز می‌تواند نشان‌دهنده نیاز به تغییراتی در نقش قدرت‌های بزرگ مانند چین، روسیه، و ایالات متحده در شکل‌دهی به روابط افغانستان و پاکستان باشد. علاوه بر این، پیامدهای اقتصادی این تنش‌ها نیز باید مورد توجه قرار گیرد، زیرا روابط سیاسی بین افغانستان و پاکستان به طور مستقیم بر تجارت مرزی و پروژه‌های مشترک اقتصادی تأثیر می‌گذارد
حامیه نادری
