آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، در پیامی به مناسبت روز جهانی پناهنده بر نیاز به همبستگی جهانی برای حمایت از پناهندگان تاکید کرده است .
آقای گوترش در پیامی به مناسبت روز جهانی پناهجویان بر مسئولیت جمعی جهان در احقاق حقوق حقه پناهندگان تاکید کرده است.
شعار روز جهانی پناهندگان در سال ۲۰۲۴ با محوریت همبستگی با پناهندگان، «برای جهانی که در آن از پناهندگان استقبال می‌شود تعیین شده است.
آقای گوترش هم‌چنین گفته است: پناهندگان اکنون بیش از هر زمان دیگری به همبستگی ما نیاز دارند. همبستگی به معنای باز نگه داشتن درهای ما، تجلیل از نقاط قوت و دستاوردهای آن‌ها و تأمل در چالش‌هایی است که با آن روبرو هستند.
براساس آمارها، در حال حاضر از هر ۶۹ نفر یک نفر آواره است؛ با این حال حدود ۱۲۰ میلیون نفر یا ۱.۵ درصد از جمعیت جهان از خانه‌های خود آواره شده‌اند.
این یکی از قدیمی ترین و رایج ترین دلایل مهاجرت دسته جمعی این است که در آن مردم برای فرار از درگیری و احساس امنیت مجبور به ترک وطن خود می شوند. افرادی که در کشورهای جنگ زده زندگی می کنند، مهاجرت را تنها گزینه خود برای فاصله گرفتن از جنگ و خطر می دانند.
دلیل اصلی مهاجرت از کشور مبدا .سوء استفاده، زورگویی ،ارعاب، تصفیه نژادی ، حتا قتل بخاطر افراط‌گرایی و رادیکالیسم و در خطر بودن افراد غیرنظامی در حین جنگ، حرکت‌های سیاسی که به‌طور سنتی هجوم پناهندگان را برای فرار از زندگی در فضای دیکتاتوری رقم می‌زند و برخی از افراد برای دست‌یابی به آزادی‌های سیاسی از کشور خود مهاجرت می کنند. آن‌ها ممکن است تابعیت خود را برای یک هویت جدید تغییر دهند یا به دنبال حقوق سیاسی باشند که در کشورشان نادیده گرفته شده است.
مهاجرت هم‌چنین به جابجایی افراد به دلیل شرایط سیاسی مانند درگیری، آزار و اذیت، نقض حقوق بشر یا عدم آزادی سیاسی و آزادی های مدنی افراد اشاره دارد. این افراد ممکن است برای فرار از آزار و شکنجه از کشور خود فرار کنند و به دنبال پناهندگی در جای دیگری باشند یا برای آزادی سیاسی بیشتر تلاش کنند. دلایل مهاجرت سیاسی نیز می تواند ناشی از تغییرات ژئوپلیتیکی گسترده تر، مانند تغییر رژیم یا جنگ باشد.
پس از تغییر وضعیت سیاسی در افغانستان و روی کار آمدن مجدد طالبان به قدرت سیل از مهاجرت به کشورهای همسایه افغانستان سرازیر شد ،عده‌ی از شهروندان کشور برای این که از اذیت و آزار و هم‌چنان انتقام رهایی پیدا کنند کشور را ترک کردند .
در حالی از روز پناهندگان در جهان تجلیل می‌شود که شهروندان افغانستان در کشورهای همسایه از برخورد سلیقه‌ای و بر خلاف نرم‌های جهانی مهاجرت و پناهندگان رنج می‌برند .این در حالی‌ست که مهاجرین افغان در ایران و پاکستان با اخراج اجباری ،عدم تمدید ویزا اقامتی و در مواردی مورد آزار، اذیت و شکجنه مواجه اند.
سازمان ملل در سال ۱۹۵۱ کنوانسیون پناهندگان را برای حمایت از حقوق پناهندگان در اروپا پس از جنگ جهانی دوم ایجاد کرد. این کنوانسیون در سال ۱۹۶۷ برای رسیدگی به آوارگی در سایر نقاط جهان گسترش یافت.
روز جهانی پناهنده روزی بین المللی است که توسط سازمان ملل متحد به منظور احترام به پناهندگان در سراسر جهان تعیین شده است. از این روز هر سال در تاریخ 20 جون بزرگ‌داشت می‌شود و از قدرت و شجاعت افرادی که به دلیل مناقشات یا آزار و اذیت مجبور به ترک کشور خود شده‌اند تجلیل قدردانی می‌گردد.
جواد رسولی
