وضعیت زنان در افغانستان به‌ویژه تحت حاکمیت طالبان، در سال‌های اخیر، به طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار گرفته است. در شرایط فعلی، جامعه زن‌ستیز و محدودیت‌های شدید برای حقوق و آزادی‌های زنان در این کشور قابل توجه است. در اینجا به برخی از جنبه‌های اصلی این وضعیت پرداخته می‌شود.
۱- محدودیت‌های آموزشی و شغلی تحت حاکمیت طالبان، دسترسی زنان به آموزش و اشتغال محدود شده است. مکاتب دخترانه در بسیاری از مناطق بسته شده و زنان و دختران از حضور در دانشگاه‌ها و مشاغل دولتی و خصوصی محروم شده‌اند.
2. محدودیت‌های اجتماعی و فرهنگی: زنان با محدودیت‌های شدیدی در زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی مواجه‌اند. این شامل ممنوعیت‌های مربوط به حضور در مکان‌های عمومی بدون همراهی محرم، محدودیت‌های شدید در پوشش و رفتار، و ممنوعیت فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی است.
3. حقوق بشر و امنیت: نقض‌های جدی حقوق بشر، از جمله خشونت‌های خانواده‌گی و فقدان حمایت قانونی برای زنان، همچنان وجود دارد. زنان در معرض خطرات بالای خشونت و بی‌عدالتی هستند و دسترسی به سیستم قضائی عادلانه برای آنان محدود است.
4. تحصیل و مراقبت‌های بهداشتی: زنان و دختران به خدمات بهداشتی و آموزشی که پایه برای رفاه و رشد شخصی ضروری هستند، دسترسی محدودی دارند. این کمبودها می‌تواند تأثیرات منفی طولانی‌مدت بر سلامت و توسعه آنان داشته باشد.
علاوه بر این، منع کار زنان در موسسات غیرحکومتی داخلی و خارجی به شمول دفاتر ملل متحد، منع رفتن زنان به حمام‌های عمومی، پارک‌های تفریحی و ورزشگاه‌ها و بستن آرایشگاه‌های زنانه بخشی از این محدودیت‌های طالبان بر زنان و دختران افغان اند
با این حال و با سپری شدن سه سال از حاکمت طالبان در افغانستان وضعیت زندگی زنان به بدتر حالت ممکن قرار گرفته و زنان با مشکلات جدی معیشیتی روبرو اند
لازم است جامعه جهانی، از جمله سازمان‌های بین‌المللی و نهادهای حقوق بشری، به شدت به وضعیت زنان در افغانستان توجه کنند و تلاش‌های زیادی برای ارائه کمک‌های بشردوستانه و فشار بر دولت طالبان به منظور رعایت حقوق زنان انجام دهند.
طالبان از زمانی که کنترل تمام افغانستان را در آگوست ۲۰۲۱ بازپس گرفتند، به طور پیوسته حقوق زنان را محدود کردند. علیرغم اینکه وعده داده بودند که حکومت آنها نرم‌تر از دوره اول حاکمیت آنها خواهد بود اما چنین نشد و با وضع محدودیت‌های جدی بر زنان افغانستان آنها را بطور کامل از جامعه حذف کردند.
زنان بعد سقوط نظام جمهوریت و تسلط مجدد طالبان بر افغانستان برای حفظ حقوق‌شان دست به اعتراضات مدنی زدند که این اعتراضات از طرف طالبان سرکوب شد و برگزاری هرگونه اعتراض و تظاهرات از سوی طالبان منع شد.
وضعیت زندگی زنان در افغانستان باعث نگرانی‌های جدی در سطح جهانی شده است و نیاز به حمایت و اقدام‌های جهانی برای بهبود وضعیت زنان و ارتقاء حقوق بشر در افغانستان احساس می‌شود.
جواد رسولی
