در نیمه‌های روزیازدهم مارچ (دیروز) مهاجمانِ متعلق شورشیان جدایی طلب بلوچ، مسیر قطاری‌را که از کویته به‌سمت پشاور در حرکت بود ابتدا بم‌گذاری و منفجر کردند و بعد تعدادی از مسافران این‌قطار را ربودند.
در نخستین دقایق این‌رویداد منابعی از محل وقوع حادثه به‌رسانه‌ها گفتند که یازده نظامی در پی تبادل آتش با شورشیان کشته‌شدند.
ساعاتی پس از این‌اظهارات شورشیان در بیاینه‌ای ادعاکردند که ۱۸۲ نفر را که‌شامل نیروهای امنیتی و کارمندان اطلاعاتی پاکستان می‌شوند، به‌گروگان گرفته‌اند.
لحظاتی پس از این رخ‌داد، رسانه‌های پاکستان از قول منابع امنیتی پاکستان گفتند که طراحان این حمله در افغانستان حضور دارند و مهاجمان پیوسته با هم‌کاران‌شان در افغانستان ارتباط داشته‌اند.
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که حکومت پاکستان از چندی بدین‌سو اخراج افغانستانی‌های مهاجر در این‌کشور را به‌دلیل آن‌چه که دست داشتن در فعالیت‌های تروریستی و ضد پاکستانی می‌داند در صدر کار خود قرار داده و تاهنوز صدها هزار نفر را به‌صورت اجباری از این کشور اخراج کرده‌است.
از سوی دیگر اختلافات جدی میان مرزبانان پاکستانی و جنگ‌جویان طالبان در مرز طورخم منجر به درگیری‌های پیوسته شده و بیشتر از دوهفته‌است که این گذرگاه مهم به‌روی رفت‌‌وآمد عمومی و تجارتی بسته شده‌است؛ این روی‌کرد نشان‌دهند‌ی عمق تیره‌گی روابط پاکستان و گروه طالبان می‌باشد.
اما این‌همه بر زندگی صدها‌هزار نفر پناهنده به‌ویژه پناهنده‌گانی که پس از سال ۲۰۲۱ به‌دلیل تهدید‌های امنیتی از سوی طالبان به‌پاکستان پناه‌آورده‌اند چه تأثیری خواهد گذاشت؟
رخدادهای پسین به‌نگرانی‌های پناهنده‌گانی که در خطر اخراج اجباری قرار دارند افزوده‌است، آنان می‌گویند این‌گونه حوادث باعث می‌شود حکومت پاکستان بازداشت‌ها و اخراج اجباری را که تا ۳۱ مارچ سال جاری به تأخیر انداخته بود با شدت بیش‌تری از سرگیرد.
در ماه‌نوامبر سال گذشته هواداران عمران خان نخست‌وزیر مخلوع پاکستان تظاهرات گسترده‌ای راه‌انداختند که به‌خشونت کشیده‌شد، تعداد زیادی در این تظاهرات کشته و زخمی و صد ها نفر نیز باز داشت شدند.
حکومت پاکستان در آن زمان ادعاکرد که ده‌ها نفر افغانستانی هایی‌را که به‌حمایت از عمران خان در این اعتراضات شدکت کرده‌بودند بازداشت کرده‌است.
پس‌از‌آن پاکستان کمپاین گسترده‌ی اخراج پناهنده‌گان افغانستانی‌را راه انداخت و صدها نفر از جمله دارنده‌گان کارت‌های معتبر اقامتی را اخراج کرد.
هرچند اخراج اجباری مهاجران از سوی حکومت پاکستان با واکنش‌های نهادهای بین‌المللی روبه‌رو شد، اما حکومت پاکستان هم‌چنان حضور پناهنده‌گان افغانستانی‌را تهدید علیه امنیت این کشور خوانده و هزاران نفر از آن‌هارا در حالی به‌اجبار اخراج کرد، که برگه‌های ثبت در دفتر کمیساریای عالی سازمان ملل (UNHCR) و کارت های اقامتی POR و ACC را در دست داشتند.
یکی از پناهنده‌گان افغانستانی در اسلام‌آباد پاکستان که از ذکر نامش به‌دلایل امنیتی خود داری می‌کند می‌گوید:
“هر اتفاق امنیتی و هراس افگنانه که در پاکستان می‌افتد بهای آن‌را پناهنده‌گانی می پردازند که از ترس گروه طالبان به پاکستان پناهنده شده‌اند، پناهنده‌گان از یک‌سو زیر تهدید گروه طالبان قرار دارند و از سوی دگر خطر اخراج اجباری آن‌هارا تهدید می‌کند”.
کلیم‌الله هم‌سخن پژو‌هش‌گر و آگاه مسائل سیاسی می‌گوید:
“ادعاهای پاکستان مبنی بر حضور نیروهای مخالف این کشور در خاک افغانستان نمی‌تواند قابل رد باشد؛ چون بنابر گزارش‌های متعدد، نه تنها گروه‌های مخالف پاکستان در افغانستان حضور دارند که ۲۲ گروه تروریستی مخالف کشور‌های منطقه، از حمایت طالبان بهره‌مند هستند.
وخامت رابطه میان گروه طالبان و دولت پاکستان، مسلماً روی وضعیت زندگی باشنده‌گان هردو کشور تاثیر منفی دارد. اما، در این میان پناهنده‌گان افغانستانی در پاکستان بیشتر زیان‌مند خواهد بود، زیرا حکومت پاکستان در کنار دیگر ابزار‌های فشار بر طالبان، از حضور مهاجران افغانستانی در این کشور هم‌چون ابزار فشار دولت‌داری استفاده می‌کند.
اقدامات اخیر پولیس پاکستان علیه مهاجران افغانستانی و هم‌چنان تعیین دوره‌ی زمانی خروج شهروندان افغانستان از پاکستان پیوند مستقیم با وضعیت مناسبات این دو کشور دارد.
احتمالا در ماه‌های پیشرو، شاهد فشار‌های فزاینده بر مهاجران افغانستانی در پاکستان باشیم”.
یک روزنامه‌نگار افغانستانی که نخواست نامی از او گرفته شود نیز از پیامد رخ‌دادهایی که نیروهای امنیتی پاکستانی برنامه‌ریزی یا عوامل آن را به افغانستان نسبت می‌دهند نگران است.
این روزنامه‌نگار باور دارد که رخ‌دادهایی از این‌دست سبب تشدید بد رفتاری‌ها و محدودیت‌هایی در خصوص دست‌رسی به‌خدمات عامه، صدور-تمدید ویزا و اجاره‌ی مسکن خواهد شد. او هم‌چنان هشدار می‌دهد تداوم این‌گونه حملات می‌تواند منجر به‌اخراج اجباری پناهنده‌گانی شود که جان‌های شان در افغانستان تحت حاکمیتِ طالبان در خطر است.
طالبان همواره دست داشتن شان در رخدادهای امنیتی پاکستان را رد نموده است.
سید قاسم هاشمی
